Słowenia wesprze linie za loty do Lublany. Dostanie także LOT.

Głównym powodem decyzji o dotacjach jest przywrócenie połączeń lotniczych, po tym, jak kraj bałkański, podobnie jak wiele krajów na całym świecie, doznał poważnych szkód gospodarczych. Szybkie rozprzestrzenianie się koronawirusa i jego nowych wariantów doprowadziło również do znacznego spadku liczby odwiedzających z zagranicy, o czym informowały władze w Słowenii.

Pod tym względem, raport dostarczony przez europejskiego dostawcę statystyk Eurostat wykazał, że porty lotnicze w Słowenii odnotowały największy spadek pasażerskiego ruchu lotniczego w 2020 roku, co oznacza łączny spadek o 83,3 proc., najostrzejszy spadek spośród wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej.

W Słowenii zakończył się rządowy przetargu, którego celem jest polepszenie lotniczej mobilności kraju. Wszystkim dziesięciu przewoźnikom, którzy zgłosili akces do udziału w przetargu, przyznano fundusze. Do wygranych należą następujące linie lotnicze: Lufthansa, Swiss International Air Lines, Brussels Airlines, Air Serbia, Air Montenegro, Turkish Airlines, Wizz Air, easyJet, Flydubai, a także narodowy przewoźnik znad Wisły – Polskie Linie Lotnicze LOT. Tanie linie lotnicze z Wielkiej Brytanii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich zostały uwzględnione w dotacjach po raz pierwszy. Wszyscy pozostali przewoźnicy byli beneficjentami podobnego mechanizmu finansowania, który obowiązywał w ubiegłym roku.

Słoweńskie Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego i Technologii nie określiło, jakie konkretnie kwoty zostały przyznane poszczególnym przewoźnikom lotniczym. Finanse rozdzielono na 12 miesięcy na podstawie liczby metodologii obowiązującej liczbę pasażerów, częstotliwości rejsów oraz zaoferowaną przepustowość. W ubiegłym roku największymi beneficjentami były takie linie jak Lufthansa, Turkish Airlines i Air France. Warto zauważyć, że ani Air France, ani jej tania spółka zależna Transavia, nie złożyły wniosku tym razem, pomimo spełnienia wszystkich wymogów przetargowych.

– Włączenie Słowenii w światowe trendy rynkowe ma ogromne znaczenie. Jesteśmy gospodarką zorientowaną na eksport i możemy konkurować tylko wtedy, gdy nasi przedsiębiorcy są fizycznie obecni na światowych rynkach, a właśnie to zapewniają nam regularne i niezawodne połączenia lotnicze. Dobre połączenia lotnicze są jeszcze ważniejsze w letnim sezonie turystycznym, dlatego chcemy przyciągnąć jak najwięcej zagranicznych gości do Słowenii –  powiedział Matjaž Han, słoweński minister rozwoju gospodarczego i technologii, komentując wyniki przetargu, cytowany przez portal „Ex-Yu Aviation”.

– Zdajemy sobie sprawę, że powrót wszystkich przewoźników i zaoferowanie nowych tras będzie dłuższym procesem, ale dzięki tym dotacjom podjęliśmy odpowiednie kroki w celu zachowania łączności międzynarodowej – dodał minister.

Lotnisko w Lublanie stara się utrzymać liczbę pasażerów obsługiwanych każdego roku, od września 2019 roku, kiedy upadłość ogłosiły słoweńskie narodowe linie lotnicze Adria Airways. W okresie styczeń-maj Lublana była najmniej ruchliwym lotniskiem, które leży w stołecznym mieście Europy. Port plasuje się na ostatnim miejscu w rankingu bezpośredniej łączności lotniczej. Ministerstwo zauważyło, że dotowanie transportu lotniczego okazało się jak dotąd pomyślnym środkiem zapewniającym powietrzna łączność. Rządzącym chodzi o subsydiowanie tras o strategicznym znaczeniu dla Słowenii i krajowej gospodarki. Loty na takich kierunkach mają zapewnić dobre połączenia kraju z Unią Europejską i resztą świata.

Regularne i niezawodne loty są ważne nie tylko dla obywateli Słowenii, ale także dla obcokrajowców, którzy chcą prowadzić działalność gospodarczą lub turystyczną w Słowenii, co zaznacza w uzasadnieniu przeprowadzenia przetargu ministerstwo odpowiedzialne za lotnictwo. Dziesięć subsydiowanych linii lotniczych utrzymuje loty do 13 miejsc docelowych. Lublana w ten sposób jest połączona z Frankfurtem, Monachium, Zurychem, Brukselą-Zaventem oraz Charleroi, Belgradem, Niszem, Tivatem, Stambułem, Londyn-Luton i Gatwick, Warszawą i Dubajem.

PLL LOT beneficjentem także poprzedniego wsparcia

Słowenia wcześniej przeznaczyła liniom lotniczym nieco ponad trzy miliony euro w 2020 i 2021 roku w celu złagodzenia i naprawienia skutków pandemii koronawirusa dla przemysłu lotniczego w kraju. Łącznie Lufthansa, Swiss International Air Lines i Brussels Airlines otrzymały nieco ponad 1,6 mln euro, czyli około 45 proc. wszystkich środków. Największa część ze środków finansowych podchodzących z udzielonej pomocy publicznej otrzymał niemiecki przewoźnik.

W dalszej kolejności beneficjentami były następujące linie lotnicze: Turkish Airlines, Air France, Air Serbia, Polskie Linie Lotnicze LOT, Brussels Airlines, Swiss, Wizz Air i Air Montenegro. Pozostają pytania, w jaki sposób szwajcarskie linie otrzymały 22 050 euro w pierwszej z trzech rund przyznawania dotacji, ponieważ nie spełniały one niektórych kryteriów. Z drugiej strony easyJet, który był najbardziej ruchliwym przewoźnikiem w Słowenii przed pandemią, nie otrzymał wtedy żadnych środków i został zdyskwalifikowany z pierwszej rundy przyznawania dotacji z nieujawnionych powodów.

Konsensus polityczny potrzebny do powstania nowych linii

Nowo wybrany rząd słoweński zakomunikował, że potrzebny jest szeroki konsensus w sprawach o znaczeniu krajowym, takich jak stworzenie nowego flagowego przewoźnika lotniczego. – Będziemy musieli zacząć dyskutować, czy istnieje możliwość założenia nowych linii lotniczych, czy też powinniśmy dotować niektóre trasy. Konieczny jest dialog ze wszystkimi interesariuszami – stwierdził Matjaž Han, cytowany przez portal „Ex-Yu Aviation”. 

Na początku tego miesiąca nowo utworzony rząd koalicyjny rozwiał nadzieje na utworzenie nowych krajowych linii lotniczych, które zastąpiłyby nieistniejące już linie lotnicze Adria Airways, mimo że dwie z trzech partii, które wchodzą w skład nowego gabinetu, popierają tę koncepcję. W podpisanej przez trzy strony umowie koalicyjnej zaznaczono, że nie przewiduje się powstania nowego przewoźnika. Rządzące trio przeanalizuje odpowiednie środki wsparcia, aby poprawić łączność lotniczą kraju z kluczowymi miejscami docelowymi „w ekonomicznie uzasadnionych warunkach”.

Były dyrektor generalny Adria Airways, Klemen Boštjančič, który kierował Adrią w 2011 i 2012 roku, został mianowany nowym ministrem finansów Słowenii. Boštjančić wdrożył w liniach zakrojone na szeroką skalę środki w postaci cięcia kosztów, co ustabilizowało finanse przewoźnika. Jednak wiązało się to z innymi kosztami, ponieważ firma zmniejszyła swoją siatkę tras, co spowodowało znaczny spadek liczby pasażerów. Ponadto Rok Marolt, który do tej pory był szefem słoweńskiej Agencji Lotnictwa Cywilnego, a w 2012 roku pełnił funkcję dyrektora operacyjnego Adrii, został mianowany sekretarzem generalnym w Ministerstwie
Finansów. Ponadto, nowa słoweńska minister infrastruktury, Alenka Bratušek, która pełniła to samo stanowisko podczas upadku Adrii i jest byłym premierem, powiedziała na początku tego roku, naszej redakcji, że jej kraj pilnie potrzebuje nowej krajowej linii lotniczej.

Burmistrz Lublany, Zoran Janković, powiedział niedawno, że rząd centralny musi zrobić więcej, aby zabezpieczyć loty ze stolicy Słowenii do kluczowych rynków europejskich. – Największym problemem w turystyce jest nasze lotnisko. Liczba lotów jest niewystarczająca – zauważył Janković. Na podstawie danych pochodzących z portalu OAG najbardziej ruchliwe nieobsługiwane trasy z Lublany to te, które wcześniej obsługiwała Adria. Należą do nich Bukareszt, Kopenhaga, Skopje, Ateny, Sztokholm, Barcelona i Praga. Operator portu lotniczego w Lublanie, Fraport Slovenija, zauważył, że będzie wspierać każde rozwiązanie, które byłoby zrównoważone i poprawiało łączność. Wraz z Białorusią, Słowenia jest najwolniej odradzającym się rynkiem lotniczym w Europie po pandemii koronawirusa.