Pierwszy od sześciu lat komercyjny lot z Sany, stolicy Jemenu

Wznowienie lotów z portu w Sanie, mieście, które jest pod władzą rebeliantów Huti, jest częścią dwumiesięcznego zawieszenia broni, które weszło w życie na początku kwietnia, za pośrednictwem ONZ. Rozejm obejmował wstrzymanie ofensywnych operacji wojskowych, umożliwiając wpuszczenie 18 statków przewożących paliwo do portu Hodeida na Morzu Czerwonym, który jest kontrolowany przez Huti oraz powrót rejsowych samolotów na lotnisko w Sanie, które mają pomóc w rozmowach na temat ponownego otwarcia dróg w spornym regionie Taiz.

Według Norweskiej Rady ds. Uchodźców, międzynarodowej organizacji charytatywnej działającej w Jemenie, przed blokadą port lotniczy w Sanie obsługiwał około sześć tys. pasażerów dziennie i ponad dwa miliony pasażerów rocznie. Zawarte porozumienie zawiera punkt, który zezwala na organizację dwóch komercyjnych lotów tygodniowo do i z Sany, do Jordanii i Egiptu.

Historyczny rejs

Jemeńskie narodowe linie lotnicze Yemen Airways (Yemenia) wykonały w poniedziałek swój pierwszy od 2016 roku komercyjny lot ze stolicy tego bliskowschodniego państwa, budząc nadzieję lokalnej, jak i międzynarodowej społeczności, że czasowy rozejm za pośrednictwem ONZ może być krokiem w kierunku trwałego pokoju, który mógłby poprawić codzienne życie Jemeńczyków. Linie lotnicze Yemenia przewiozły na pokładzie swojego samolotu 137 pasażerów, w tym pacjentów wymagających leczenia za granicą i ich bliskich, z Sany do stolicy Jordanii, Ammanu.

Początkowo pierwszy od sześciu lat lot miał odbyć się 24 kwietnia, ale opóźnił go spór o paszporty wydane przez rebeliantów Huti. Ostatecznie, w poniedziałek rano Airbus A320, o numerach rejestracyjnych 7O-AFA, jeden z czterech airbusów A320 znajdujących się obecnie we flocie Yemenii, dotarł do Sany, po wykonaniu rejsu IY400. Maszyna przyleciała z portowego miasta – Adenu. Samolot po dokołowaniu do budynku terminala otrzymał honorowy salut, który uczcił „kamień milowy” jemeńskiego lotnictwa cywilnego. Następnie około godz. 09:00 czasu lokalnego samolot wystartował w kierunku Ammanu, wykonując w międzyczasie lądowanie w Adenie. Realizujący lot o numerze IY648 odrzutowiec dotarł do stolicy Jordanii o godz. 11:38 czasu lokalnego. Samolot odleciał z powrotem do Jemenu po około godzinnym postoju. Lot powrotny miał oznaczenie IY649.

W zeszłym tygodniu rząd Jemenu powiedział, że umożliwi obywatelom z obszarów opanowanych przez rebeliantów podróżowanie z paszportami wydanymi przez Huti, usuwając w ten sposób barierę dla lotów. Rządowa agencja informacyjna SABA poinformowała w, że nowe jemeńskie paszporty będą wydawane w Jordanii dla osób przybywających z dokumentami podróży wydanymi przez Huti.

Organizacja Narodów Zjednoczonych twierdzi, że konflikt w Jemenie, w którym kierowana przez Saudyjczyków koalicja wspiera rząd przeciwko wspieranym przez Iran rebeliantom Huti, spowodował katastrofę humanitarną w zubożałym kraju na krańcu Półwyspu Arabskiego. Ponad 23 miliony Jemeńczyków w całym kraju potrzebuje pomocy humanitarnej. Wojna zagroziła także bezpieczeństwu w Zatoce Perskiej.

Organizacja Narodów Zjednoczonych i Stany Zjednoczone z zadowoleniem przyjęły ponowne otwarcie lotniska w stolicy Jemenu. – Dzisiaj Jemen jest świadkiem najspokojniejszego okresu od początku wojny, a te loty są ważnym krokiem w dalszej poprawie życia i możliwości dla narodu jemeńskiego – powiedziała Adrienne Watson, rzecznik Rady Bezpieczeństwa Narodowego Białego Domu.

Hans Grundberg, specjalny wysłannik ONZ do Jemenu, pogratulował wznowienia podróży lotniczych i podziękował rządom Jemenu i Jordanii za ułatwienie lotu. – Chciałbym pogratulować wszystkim Jemeńczykom tego ważnego i długo oczekiwanego kroku – powiedział. – Mam nadzieję, że przyniesie to ulgę Jemeńczykom, którzy potrzebują leczenia za granicą, edukacji i możliwości biznesowych lub ponownego połączenia się z bliskimi – dodał Grundberg. Sekretarz stanu USA Antony Blinken z zadowoleniem przyjął wznowienie lotów i wyraził wdzięczność Grundbergowi i krajom w regionie za pomoc w jego realizacji.

300 tys. chętnych na loty

Pacjenci, którzy latami czekali na leczenie, przeszli kontrolę bezpieczeństwa w opuszczonym od 2016 roku terminalu lotniska, podekscytowani i z ulgą na myśl o możliwości podróży do Jordanii, gdzie uzyskają wsparcie. Pod presją społeczności międzynarodowej zgodzono się, że posiadacze paszportów wydanych przez Huti będą mogli podróżować poza Jemen. – Czekaliśmy na tę podróż trzy lata. Ze względu na stan zdrowia mojego ojca nie mogliśmy zabrać go drogą lądową do Adenu. Chwała Bogu, ulga nadeszła – powiedział Ismail al-Wazan przed wejściem na pokład samolotu do Ammanu. W Jemenie około 300 tys. pacjentów jest chętnych opłacić przelot, jak i leczenie poza granicami własnego państwa.

Długo oczekiwane loty nie wystarczą jednak, aby zaspokoić „ogromne potrzeby” ludności Jemenu, w dużej mierze odciętej od świata w ostatnich latach, ostrzegł zastępca dyrektora Urzędu Lotnictwa Cywilnego Raed Jabal. – Prosimy ONZ i właściwe władze o stałe otwarcie lotniska w Sanie dla wszystkich Jemeńczyków, bez żadnych ograniczeń i warunków – powiedział przed odlotem pierwszego samolotu Jabal.

Bruce Riedel, starszy pracownik Brookings Institution z siedzibą w Waszyngtonie, powiedział, że takie komercyjne loty są konieczne, aby umożliwić Jemeńczykom, zwłaszcza osobom z problemami zdrowotnymi, leczenie za granicą, biorąc pod uwagę słabą infrastrukturę medyczną w tym kraju. – ONZ stara się również o utworzenie w Sanie jemeńskiego biura paszportowego, które obie strony zgodzą się poświadczać i wystawiać odpowiednie dokumenty – powiedział.

Jasmin Lavoie, koordynator ds. mediów w Norweskiej Radzie ds. Uchodźców w Jemenie, powiedział „Voice of America”, że poniedziałkowy lot jest „drogą do trwałego pokoju dla Jemenu”. – To jedna z głównych rzeczy, które trzeba było załatwić podczas tego dwumiesięcznego rozejmu – powiedział. – Słyszymy również, że inne loty mogą się odbyć już w następną środę. Oznacza to, że Jemeńczycy mogą szukać leczenia za granicą. Łatwiej i taniej będzie przywieźć i wywieźć towary do Jemenu – dodał Lavoie.

Pomimo codziennych naruszeń zgłaszanych przez obie strony, główne starcia naziemne i powietrzne ucichły, a rebelianci wstrzymali transgraniczne ataki na Arabię Saudyjską i Zjednoczone Emiraty Arabskie, państwa filary koalicji anty-Huti.