Branża ATM w cieniu wojny w Ukrainie

Iacopo Prissinotti, dyrektor Network Management w Eurocontrol, podczas jednego z otwierających Kongres paneli zwrócił uwagę na rosnącą liczbę cyberataków na infrastrukturę przestrzeni powietrznej i zasugerował, że stoją za nimi grupy hakerów związanych z Rosją. Jego zdaniem wynika to z pomocy, której Eurocontrol udzielił Uksatse, a szerzej Europa – Ukrainie. „Kryzys to nowa normalność i musimy się do niej przygotowywać – ćwiczyć, ćwiczyć, ćwiczyć, a i tak wiedzmy, że przygotowań nigdy nie będzie dość”.

Bliższe i dalsze konsekwencje wojny w Ukrainie powracały zresztą w czasie wielu paneli dyskusyjnych i rozmów kuluarowych. Karsten Stoye, szef działu współpracy cywilno-wojskowej w Eurocontrol, wcześniej generał major w Luftwaffe, wskazał w jaki sposób zmieniają się potrzeby użytkowników wojskowych, np. F-35 potrzebują do ćwiczeń większych obszarów przestrzeni powietrznej. Pogodzenie potrzeb wojskowych i cywilnych użytkowników przestrzeni wymaga również innych rozwiązań. Należy do nich chociażby „eksport hałasu”, czyli wyznaczanie stref ćwiczeń nad obszarami morskimi, gdzie nie są one tak uciążliwe dla mieszkańców.

Z podobnymi wyzwaniami mierzą się kontrolerzy PAŻP, którzy muszą planować trasy z uwzględnieniem obszarów przestrzeni zastrzeżonych dla wojska, jak również licznych lotów wojskowych. Pasażerowie podróżujący nad wschodnią Polską, ale również Rumunią, mogą się o tym przekonać na własnej skórze – trasy przelotów są dłuższe niż jeszcze ponad 2 lata temu, a strefy ograniczonego ruchu sprawiają, że loty cywilne na tych kierunkach są dodatkowo narażone na opóźnienia.

– Musimy wziąć pod uwagę zarówno nowe generacje samolotów wielozadaniowych, coraz szerszą obecność obiektów bezzałogowych, jak również potrzebę większej elastyczności w przekazywaniu do użytku cywilnego przestrzeni powietrznej zwalnianej przez siły powietrzne – powiedział Christophe Vivier, European Defence Agency.

Na złożony charakter wyzwań zwrócił uwagę Vilmos Somosi, dyrektor ds. współpracy cywilno-wojskowej w Hungarocontrol, wskazując na zagadnienia operacyjne, proceduralne, technologiczne oraz kadrowe. O ile procedury są objęte tajemnicą wojskową, to rozwiązania technologiczne dostarczone przez Sesar „leżą gotowe na stole”. Przedstawiciel węgierskiej agencji poinformował, że niektórzy kontrolerzy cywilni zostaną przeszkoleni w wojskowych procedurach, żeby lepiej zrozumieć specyfikę pracy kolegów w mundurach.

Przedstawiciele firmy Aireon, dostawcy satelitarnego systemu śledzenia pozycji samolotów zwrócili uwagę na przypadki zagłuszania i zakłócania sygnału GPS, który w ostatnich miesiącach nasila się nad północną Polską i Litwą. Aireon podpisał rozszerzenie umowy z Airbusem na dostarczanie danych wykorzystujących satelitarny system ADS-B. Według producenta, system jest odporny na zakłócenia sygnału GPS.

Współpraca wojskowo-cywilna będzie jednym z tematów Kongresu Rynku Lotniczego, który odbędzie się 12 września w Warszawie.