"Nie będziemy kupować technologii kosmicznych, będziemy je tworzyć"

Celem powołanego w Jasionce w woj. podkarpackim klastra będzie rozwijanie zasobów i kompetencji z obszaru technik i technologii kosmicznych, by dostarczać na rynek elementy systemów satelitarnych, a w przyszłości tworzyć w pełni funkcjonalne systemy kosmiczne. Współpraca 20 podmiotów ma doprowadzić do zaprojektowania i wyniesienia na orbitę polskiej konstelacji mikrosatelitów obserwacyjnych w 2026 r.

Dla Sieci Badawczej Łukasiewicz istotne było, że liderem przedsięwzięcia jest spółka Skarbu Państwa - Exatel SA, operator telekomunikacyjny i dostawca usług cyberbezpieczeństwa, który ma zdefiniowaną potrzebę: chce być odbiorcą technologii związanej z produktem, który ma powstać w trakcie budowania klastra, i zostać operatorem konstelacji satelitów.

– To nie jest projekt naukowy, to jest projekt biznesowy, w którym nauka służy do uzyskiwania przewag konkurencyjnych w tworzeniu nowych technologii. W tym projekcie mamy klienta końcowego, co mocno wpływa na kształt i tempo prac. Exatel jest operatorem, ale nie jest w stanie produkować satelitów samodzielnie, dlatego równolegle dołączyły spółki prywatne, które mogą taką produkcję uruchomić. Natomiast do zaprojektowania i stworzenia satelity niezbędna jest współpraca naukowców. I tak pojawiła się Sieć Badawcza Łukasiewicz, uczelnie wyższe i instytut PAN – zaznaczył Piotr Dardziński.

W skład Łukasiewicza wchodzi kilka instytutów działających w branży kosmicznej i lotniczej, tak więc może ona stworzyć zespół, który wykorzystuje rozmaite umiejętności interdyscyplinarne. Wśród nich jest instytut technologii lotniczych - Łukasiewicz - ILOT, którego dyrektor, Paweł Stężycki, był bardzo mocno zaangażowany w negocjacje dotyczące klastra. Pierwsza konstelacja (w przyszłości powstaną też kolejne), będzie miała charakter satelitów obserwacyjnych o tak dobranych orbitach, aby w sposób ciągły obserwowały terytorium Polski.

Na postawie danych z obrazów satelitarnych oraz różnego rodzaju sensorów będzie można tworzyć różne funkcje i zastosowania obrazów satelitarnych: m.in. monitorować ryzyko związane z powodziami, szacować wilgotność w przypadku suszy, zarządzać zagrożeniami związanymi z pożarami, monitorować jakość upraw i prognozować pojawienie się różnego rodzaju chorób roślin czy przetwarzać dane związane z komunikacją.

–  W tym projekcie mówimy o zastosowaniach cywilnych. Jednak operator buduje swoje kompetencje w szerokim wykorzystaniu satelitów – zaznaczył Piotr Dardziński i dodał, że są również projekty budowy satelitów obserwacyjnych, które mają spełniać wymogi wojska. – Przy pracy nad optyką, sensorami czy wyposażeniem uzbrojenia platformy poszczególne technologie mogą być multiplikowane i wykorzystywane w różnych obszarach - także w systemach, które służą bezpieczeństwu czy obronie – wyjaśnił. W opinii prezesa Sieci Badawczej Łukasiewicz ważne jest to, że projekt zakłada tworzenie technologii i rozwiązań, które dzisiaj moglibyśmy kupić.

– Ale po co kupować, skoro jesteśmy w stanie stworzyć taką technologię sami? A tworząc technologie, budujemy kompetencje: przeprowadzamy badania, powołujemy zespoły projektowe, które w przyszłości będą te technologie rozwijać, zmieniać albo pracować nad rozwiązaniami, których dzisiaj jeszcze nie ma na rynku. To inwestowanie w najlepszych ludzi –  podkreślił.

Celem powołania klastra jest samodzielne wytworzenie produktu, w którym wiedza, instrumenty, kompetencje i technika są polskie. KTK to mocna grupa, która jest w stanie stworzyć realną konkurencję dla podmiotów zagranicznych. – Oczywiście w realizacji tych czy innych projektów możemy kooperować z podmiotami zagranicznymi, ale jako partnerzy, a nie podwykonawcy. Raczej ci, którzy kreują, niż ci, którzy kupują – podsumował Piotr Dardziński