Ryanair: Mamy się dobrze mimo protestów. Czy aby na pewno?

Współczesne niewolnictwo czy swoisty model biznesowy?

Jednym z przewijających się tematów w mediach w ostatnim czasie jest protest pracowników jednej z największych europejskich linii lotniczej. Nie od dziś wiadomo, że firma prowadzona przez Michaela O’Leary'ego stara się walczyć z konkurencją jak największym cięciem kosztów. Zatrudniani przez Ryanaira uważają jednak, że warunki ich pracy i płace cierpią na tym w stopniu urągającym standardom.

Jak ujawnił w zeszłym roku goniący za sensacją brytyjski dziennik The Sun, członkowie personelu pokładowego zarabiają na godzinę 4,99 dol. (przy dzisiejszym kursie dolara daje to niespełna 19 złotych) i to tylko za czas spędzony w powietrzu. Czekanie na samolot oraz przygotowanie do lotu są więc pracą wykonywaną przez stewardessy i stewardów „charytatywnie”.

Piloci muszą się mieć nie lepiej, skoro strajkują dosłownie co kilka dni. Ich żądaniami jest przyznanie prawa do zasiłku chorobowego, respektowanie prawa pracowniczego krajów, w których pracują, a nie stosowanie irlandzkiego oraz oczywiście podwyżki płac.

Takie postulaty nie spotykają się z pełnym zrozumieniem władz firmy. Sama zgoda z zeszłego roku na utworzenie w Ryanairze związków zawodowych została poprzedzona wielką akcją protestacyjną. Obecnie przedstawiciele pracowników twierdzą, że przewoźnik nie podejmują z nimi rozmów i za nic ma ich akcje protestacyjne.

Słowa O’Leary'ego o „niezmienności naszego modelu biznesowego” zdają się potwierdzać nieugiętą postawę pracodawcy.

Jest dobrze, ale nie najlepiej 

Szef marketingu Ryanaira Kenny Jacobs jest, jak twierdzi oficjalnie, zadowolony z wyników firmy liczonych rok do roku.

– Ruch lotniczy Ryanaira w lipcu wzrósł o 4% do 13,1 mln pasażerów. Współczynnik wypełnienia samolotów pozostaje na wysokim poziomie 97% przy niższych cenach biletów. Jacobs skomentował również protesty. – Niestety prawie 200 tys. pasażerów Ryanaira zostało dotkniętych odwołaniem lotów z uwagi na braki kadrowe wśród kontrolerów ruchu lotniczego (ATC) w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji, niekorzystne warunki pogodowe oraz nieuzasadnione strajki pilotów i załóg pokładowych. Ryanair, wraz z innymi europejskimi liniami lotniczymi, wezwał Komisję Europejską oraz rządy poszczególnych krajów do podjęcia pilnych działań w celu zaradzenia skutkom niedoborów kadrowych ATC, które zakłócają plany podróży milionów Europejczyków – stwierdził.

Takie oświadczenie wydaje się jednak robieniem dobrej miny do złej gry. Można z niego wywnioskować, że strajki pracowników firmy są tylko częścią problemów, a ważniejszym czynnikiem hamującym rozwój są protesty kontrolerów ruchu. I póki co, w istocie tak jest.

– Strajki kontrolerów ruchu lotniczego są dużym problemem dla wszystkich linii lotniczych, bo nie mają nad nimi żadnej kontroli. Do tego takie strajki, które najczęściej dzieją się we Francji, skutecznie paraliżują ruch lotniczy nad większością Europy, wiec finansowo bardziej uderzają w linie. – tłumaczy dla nas treść oświadczenia ekspert lotniczy Dominik Sipiński. Dodaje jednak. – Ryanair stara się stwarzać wrażenie, że panuje nad konfliktem z załogami i że jest coraz bliżej wypracowania kompromisu. W praktyce, przynajmniej w niektórych krajach, związki nie podzielają tego poglądu. Jednak mimo to, w skali działalności całej firmy, strajki pracowników na razie są problemem mniejszym niż strajki kontrolerów, a Ryanairowi wciąż udaje się jakoś ograniczać ich wpływ - na przykład poprzez zapowiedziane przeniesienie części pracowników z Irlandii do Polski. 

Trzeba zauważyć, że w 2017 roku 10-procentowy wzrost liczony rok do roku, był najsłabszy od trzech lat. Choć wyniki poprawi ruch generowany przez szczyt sezonu urlopowego, to i tak 2018 rok będzie kolejnym okresem z wyraźnym zahamowaniem wzrostu, a cały rynek ma się dobrze i trwa hossa.  Jednak przed wszystkimi stoją wyzwania, choćby coraz większe opóźnienia jakie niesie zwiększony ruch, problemy z kontrolą ruchu no a w wypadku Ryanaira nakłada się na to niezadowolenie ich własnych pracowników.

– Wyzwania związane z rynkiem pracy będą rosnącym problem dla Ryanaira i całej branży. Na to nakłada się droższe paliwo. Ryanaira stać na utrzymanie niskich cen biletów, bo ma dwucyfrowe marże, ale tempo wzrostu będzie malało. Jeśli linia nie wypracuje stabilnego porozumienia z pracownikami, w perspektywie kilku lat może to być istotny czynnik ograniczający linię – podsumowuje ekspert.