Olsztyn-Mazury: Teraz strata, ale rentowność w 2028 roku

Mateusz Kieruzal, Rynek Lotniczy: Zarządzany przez Pana port lotniczy Olsztyn-Mazury zanotował w ubiegłym roku znów stratę prawie 18 mln złotych. Czy bieżący rok będzie lepszy?

Wiktor Wójcik, prezes zarządu Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury: Warto zaznaczyć, że działalność lotniska, zwłaszcza na naszą skalę, nie zawsze przynosi natychmiastowe zyski. Nasze wysiłki skoncentrowane są na długofalowym rozwoju infrastruktury i usług lotniskowych oraz okołolotniskowych. Mimo trudnych okoliczności, takich jak pandemia COVID-19, wojna w Ukrainie i wzrost cen, obecny rok 2023 jest okresem intensywnego rozwoju. Właśnie kończymy kluczowe inwestycje związane z rozbudową infrastruktury, poprawą bezpieczeństwa operacji lotniczych i wprowadzeniem odnawialnych źródeł energii. Te projekty są nie tylko ważne dla naszego rozwoju, ale także generują wysokie koszty amortyzacji, co wpływa na obecne straty finansowe.

Jaki wynik finansowy zakłada Pan?

W Planie Rocznym na 2023 przewidywany jest wynik finansowy netto na poziomie ok. – 37 mln złotych. Należy jednak podkreślić, że kwota ta obejmuje m.in. wysokie koszty amortyzacji, jakie ponosimy w związku z finalizacją prowadzonych na lotnisku inwestycji, czyli nowego systemu ILS CAT II, zakupu nowego wozu strażackiego oraz instalacji pomp ciepła oraz fotowoltaiki. Jesteśmy młodym, rozwijającym się lotniskiem, które musi inwestować w kluczowe aspekty naszej działalności, aby zachować konkurencyjność, a to wiąże się z kosztami.

Wskaźnik rentowności jest ujemny, skumulowana strata netto za siedem ostatnich lat to już ponad 146 mln złotych. Czy lotniskowej spółce uda się kiedykolwiek spłacić zadłużenie?

Naszym priorytetem jest osiągnięcie progu rentowności oraz docelowo generowanie zysku i dążymy do tego poprzez rozwój katalogu usług okołolotniskowych. Mówiąc jednak o kosztach funkcjonowania portu lotniczego w regionie, należy również wspomnieć o wpływie bezpośrednim, pośrednim czy katalitycznym lotniska i wskazać na korzyści, jakie przynosi. Mówię tu przede wszystkim o rozwoju społeczno-gospodarczym regionu: nowych miejscach pracy, zwiększeniu dostępności komunikacyjnej, generowaniu ruchu turystycznego, wspieraniu lokalnych producentów i dostawców usług. Szacujemy, że przez pierwsze 7 lat funkcjonowania Port Lotniczy Olsztyn-Mazury wygenerował ponad 133 mln złotych przychodu dla województwa warmińsko-mazurskiego i jest to wynik oparty głównie na ruchu turystycznym stymulowanym dostępnością lotniczą Warmii i Mazur.

Branża lotnicza jest zdania, że regionalny port lotniczy zacznie zarabiać na siebie, jeśli przekroczony zostanie milion obsłużonych pasażerów. Kiedy Olsztynowi się to uda?

Przekroczenie progu miliona obsłużonych pasażerów jest jednym z celów, które chcemy zrealizować. Planujemy osiągnąć rentowność w latach 2028-2032, ale to zależy od wielu czynników zewnętrznych, takich jak sytuacja na rynku lotniczym i realizacja planów związanych z budową hangarów MRO.

Czy możliwe jest, że port będzie zarabiał na swoją działalność i notował jakieś zyski?

Dążymy do tego, aby poprzez rozwijanie usług okołolotniskowych, takich jak rozbudowa parkingów, budowa hangarów MRO wraz z kompleksową obsługą techniczną czy pogłębianie współpracy ze szkołami lotniczymi, zwiększyć przychody Spółki, osiągnąć zysk i zrównoważyć nasze finanse.

Wasz jedyny udziałowiec - Województwo Warmińsko-Mazurskie - pokrywa część strat. Są to publiczne pieniądze. Do jakiego etapu warte jest, aby samorząd pokrywał ponoszone przez lotnisko straty?

Decydując się na budowę Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury Samorząd Województwa zdawał sobie sprawę z konieczności wspierania finansowego lotniska w pierwszych latach jego rozwoju. Jest to inwestycja w przyszłość regionu, mająca wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy, dostępność komunikacyjną i tworzenie miejsc pracy. Dzisiaj możemy zdecydowanie powiedzieć, że dzięki tej decyzji, województwo warmińsko-mazurskie jest aktualnie w I lidze regionów, które posiadają lotniska. Patrząc na korzyści jakie obecność Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury przynosi województwu nie sposób nie wymienić zwiększenia potencjału inwestycyjnego i rozwój biznesu w naszym regionie - wiele firm decyzję o lokalizacji swoich oddziałów, magazynów, hal produkcyjno-logistycznych opiera właśnie na bliskości lotniska - np. firma Egger z Biskupca czy krakowska firma Consultornix, która jako jedna z pierwszych rozpocznie budowę swojego obiektu na terenach inwestycyjnych położonych w Szymanach, w strefie okołolotniskowej. Nowe firmy w regionie to nowe miejsca pracy, nowe zlecenia dla lokalnych dostawców towarów i usług - a jest to możliwe również dzięki naszemu lotnisku.

W trwającym jeszcze sezonie letnim podróżni z lotniska w Szymanach mogli polecieć rejsami krajowymi do Krakowa i Wrocławia, a międzynarodowymi do Dortmundu oraz dwóch londyńskich portów lotniczych. Czy zaczynający się 29 października sezon zimowy z gatunków ciężkich?

Na sezon zimowy zostają z nami kierunki z całorocznej oferty, czyli Kraków LOT-em, Londyn-Luton i Dortmund Wizz Airem oraz Londyn-Stansted Ryanairem. Są to połączenia, które wciąż cieszą się dużym zainteresowaniem pasażerów. Sezonowość naszego lotniska stanowi swego rodzaju wyzwanie, jednak jesteśmy przygotowani na zmniejszenie ruchu pasażerskiego w okresie jesienno/zimowym.

Przez ile dni w tygodniu lotnisko będzie zamknięte, gdyż nie będą ładować żadne samoloty komercyjnie?

Wygląda na to, że środy i niedziele będą dniami na które aktualnie nie są zaplanowane loty rejsowe. Jednak nie oznacza to, że Port Lotniczy Olsztyn-Mazury będzie zamknięty - poza ruchem pasażerskim konsekwentnie obsługujemy sektor GA, w tym loty biznesowe, szkoleniowe czy medyczne. Odprawiamy również coraz więcej ładunków cargo, również w ramach autorskiego projektu Special Trade Zone, będącego częścią Olsztyn-Mazury Food Cluster - inicjatywa ta pozwala na wysyłkę najlepszych regionalnych produktów z branży rolno-spożywczej m.in. do krajów z Zatoki Perskiej.

Jakie nowe kierunki mogą pojawić się w siatce połączeń? Z jakimi przewoźnikami prowadzicie rozmowy?

Zabiegamy o uruchomienie nowych tras rejsowych m.in do Niemiec, Norwegii czy Wielkiej Brytanii, jak też o połączenie naszego lotniska z polskimi portami np. w Szczecinie czy Katowicach - co na podstawie sukcesu tras do Wrocławia i Krakowa, może okazać się ciekawą propozycją zarówno dla mieszkańców naszego województwa, ale również dla turystów chcących odwiedzić region Warmii i Mazur. Jednocześnie dążymy do rozwoju siatki połączeń czarterowych z naszego portu. Rozmowy trwają cały czas i prowadzone są zarówno z przewoźnikami już obecnymi na naszym lotnisku, jak również nowymi, potencjalnymi partnerami. Objęte są oczywiście tajemnicą handlową, dlatego nie mogę zdradzić szczegółów.

W zeszłym roku prowadziliście w województwach małopolskim, dolnośląskim i podkarpackim działania marketingowe promujące loty krajowe. Ilu nowych pasażerów przysporzyły podjęte kroki?

Nasze działania marketingowe w województwach małopolskim, dolnośląskim i podkarpackim miały na celu zwiększenie świadomości ich mieszkańców na temat możliwości podróży lotniczej do Warmii i Mazur – w ujęciu turystycznym, ale również biznesowym. Mierzalność efektów tak kompleksowej kampanii reklamowej nie jest łatwym zadaniem, jednak możemy potwierdzić, że działania te przyczyniły się do wzrostu zainteresowania naszym lotniskiem i regionem, o czym świadczą m.in. zdarzenia gospodarcze w bezpośrednim otoczeniu portu, jak i w okolicznych miejscowościach.

Dlaczego przewoźnicy omijają Olsztyn? Przecież jesteście bramą dla mieszkańców Warmii i Mazur.

Nie określiłbym tej sytuacji jako „omijania”, bo współpracujemy przecież z dwiema największymi liniami niskokosztowymi w Europie: Ryanairem oraz Wizz Airem, a także naszym narodowym przewoźnikiem, PLL LOT. Dodatkowo wspólnie z liderami branży turystycznej w naszym kraju – Itaką oraz Rainbow Tours, zwiększamy oferowanie wczasów z wylotem z Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury w sezonie lato 2024. Popularność tegorocznego połączenia czarterowego do tureckiej Antalyi podkreśliła potencjał naszego lotniska i regionu w zakresie ruchu czarterowego, o którym mówimy od dawna.

Oczywiście chciałbym, aby rozwój siatki połączeń Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury przebiegał bardziej dynamicznie, jednak jest to proces długotrwały, uzależniony od wielu czynników zewnętrznych, na które nie mamy wpływu.

W jakim stopniu rozwój oferty cargo rekomenduje straty wynikające z małego ruchu pasażerskiego?

Województwo warmińsko-mazurskie to region rolniczy i w dużym stopniu jest to rolnictwo ekologiczne i bio. Obserwujemy duże zainteresowanie klientów żywnością produkowaną w czystych ekologicznie miejscach. Dlatego sektor usług cargo w Porcie Lotniczym Olsztyn-Mazury to jeden z kluczowych obszarów działalności naszego lotniska - przekonaliśmy się, że aby go rozwijać musimy wychodzić poza utarte, standardowe schematy, czego owocem jest właśnie wspomniany projekt Special Trade Zone/Olsztyn-Mazury Food Cluster. Powodzenie tej inicjatywy potwierdza rosnące znaczenie Portu Lotniczego Olsztyn-Mazury jako ważnego punktu w międzynarodowej dystrybucji towarów rolno-spożywczych. Z możliwości wysyłki towarów drogą lotniczą korzystają znane polskie marki takie jak Indykpol, Piątnica czy Mlekpol. Wysyłane produkty obejmują owoce, wyroby mięsne, nabiał oraz różnorodne dodatki spożywcze. Łączny wolumen towarów odprawionych i wysłanych z lotniska w Szymanach w ostatnim roku przekracza 200 ton.

Dyrektor generalny Enter Air w rozmowie z naszą redakcją powiedział, że nie wiadomo, jak będzie wyglądać lotnicza mapa Polski, jeśli otwarte zostanie CPK, a regionalne porty dalej będą nierentowne. Czy port w Szymanach będzie istniał?

Skala i tempo odbudowy ruchu na lotniskach regionalnych w Polsce i Europie po pandemii pokazuje, że pasażerowie preferują podróż typu point-to-point, loty z lotniska położonego blisko miejsca zamieszkania, a nie przepełnionych mega-lotnisk. Port Lotniczy Olsztyn-Mazury wpisuje się w te trendy. Lotnisko to powstało z potrzeby rozwoju społeczno-gospodarczego województwa warmińsko-mazurskiego, przede wszystkim zmniejszenia wykluczenia komunikacyjnego regionu, będącego wcześniej białą plamą na mapie Europy. Jeśli CPK powstanie, z pewnością nie zanotujemy gwałtownej centralizacji ruchu, która miałaby przyczynić się do upadku portów regionalnych.