Jak zmieniała się prezentacja safety video na przestrzeni lat?

Zasady bezpieczeństwa, które członkowie załogi pokładowej nazywają „demo”, od dawien dawna są nieodłączną częścią procedury przygotowania do każdego lotu. Razem z rozwojem technologii cyfrowej w fotelach, głównie samolotów szerokokadłubowych, rozpoczął się montaż ekranów z zainstalowanym systemem indywidualnej rozrywki pokładowej. Im nowszy był samolot i linie lotnicze później decydowały się na wyposażenie foteli w ekrany, tym z nowszą technologią do czynienia mieli pasażerowie. Początkowe opcje „rozrywki” pokładowej były bardzo proste. Można było obejrzeć krótkometrażowy film lub sprawdzać na mapie trasę przelotu.

Od momentu instalacji pierwszego systemu rozrywki pokładowej, nieodłącznym elementem każdego rejsu, stała się prezentacja instrukcji bezpieczeństwa podczas lotu poprzez wyświetlenie na ekranach krótkiego filmiku. Pierwsze „safety video” były bardzo proste w swojej formie. Była to animacja, która ukazywała zasady bezpieczeństwa, które troszkę różniły się od tych, które obecnie obowiązują.

Prawda jest jednak taka, że znaczna liczba podróżnych w ogóle nie zwraca uwagi na filmy prezentujące zasady bezpiecznego zachowania podczas lotu, a szkoda! W ciągu ostatnich kilku lat suche, oparte na faktach i otrzeźwiające klipy wideo zostały zastąpione profesjonalnymi filmami, które oprócz bardzo ważnych spraw, ilustrują również rzeczy, z których słynie kraj pochodzenia linii lotniczych.

Virgin America pionierem zmian

Pionierem zmian w sposobie prezentacji zasad bezpieczeństwa były linie lotnicze Virgin America. Przewoźnik, który rozpoczynał swoją działalność w 2007 roku, postanowił, że latanie znowu stanie się przyjemnością. Na poczet realizacji celu stworzona została bajka rysunkowa, która w sposób satyryczny prezentowała instrukcję bezpieczeństwa. Poczucie humoru bohaterów safety video miało wykreować wrażenie, że linie są przewoźnikiem lotniczym, który jest otwarty na wszystkich.

– W przypadku 0,00001 proc. z Was, którzy nigdy wcześniej nie zapinali pasów bezpieczeństwa, działa to w ten sposób – mówi z poważną miną narrator bajki, któremu towarzyszą dziwaczne ilustrowane postacie, symulujące procedury bezpieczeństwa. Ten niedrogi i oferujący dużą rozrywkę film zapoczątkował erę tworzenia nowego „rodzaju” filmów pokładowych: tych, które oglądamy obecnie, a które najważniejsze informacje dotyczące bezpieczeństwa lotu prezentują w najróżniejszy sposób.



Lider tworzenia filmów bezpieczeństwa

Do tej porty najwięcej filmów prezentujących zasad bezpieczeństwa, bo aż 20, stworzyły narodowe linie lotnicze z Nowej Zelandii. Pierwsze safety video Air New Zealand udostępniły w 2009 roku i można śmiało powiedzieć, że żaden inny przewoźnik lotniczy na świecie nie traktował tworzenia filmów dot. zasad bezpieczeństwa w trakcie lotów bardziej poważnie. Filmowa instrukcja bezpieczeństwa trafiła na pokłady boeingów 737.

Na pierwszy rzut oka wideo wydaje się normalnym filmem, w którym kobiety i mężczyźni (członkowie załogi pokładowej) odgrywają swoje role. Kiedy jednak przyjrzymy się dokładnie posturze ciała i „nałożonym ubraniom”, zauważymy, że ubranie zostało doklejone komputerowo, a odgrywające role osoby są, w rzeczywistości, nagie… Niecodzienny film, prezentowany w krajowych lotach, zakończył się humorystycznym akcentem: „Jako linie, której ceny nie mają nic do ukrycia, Kia Ora, życzymy udanego lotu!”. „Kia Ora” to pozdrowienie w języku maoryskim, które zakorzeniło się głęboko w nowozelandzkim języku angielskim.

Jak na mały kraj, liczący nieco ponad pięć mln mieszkańców, Nowa Zelandia słynie z niesamowitej przyrody. Jednak to trylogia „Władcy Pierścieni” zapewniła Nowej Zelandii światową sławę. Nic więc dziwnego, że w 2014 r. linie Air New Zealand stworzyły najbardziej epicki film o bezpieczeństwie w samolotach, nawiązujący do hitowej trylogii. Elfy w roli stewardów, latający czarodziej wyjaśniający pozycję bezpieczną, orki w maskach tlenowych i zapierające dech w piersiach sceny ze Śródziemia i Hobbitonu sprawiają, że czterominutowy film bezpieczeństwa jest przygodą samą w sobie.



Aktorzy i sportowcy

Inną drogą poszły m.in. British Airways czy Qatar Airways. Brytyjskie linie lotnicze postanowiły skorzystać z warsztatu światowej sławy aktorów, czy szefów kuchni. Rowan Atkinson, Ian McKellen, Warwick Davies, Gordon Ramsey i Chiwetel Ejiofor to tylko niektóre ze znanych brytyjskich osobistości, które wystąpiły w safety video. Film, nakręcony we współpracy z brytyjską organizacją charytatywną Comic Relief, przedstawia brytyjskich celebrytów, którzy przechodzą, pod okiem nadmiernie krytycznego i wybrednego reżysera, „przesłuchane” (casting) do roli w filmie o zasadach bezpieczeństwa w trakcie lotów. W filmiku nie wykorzystano skomplikowanej grafiki ani muzyki, a dowcipne przekomarzanie się i dialogi. Safety video został dobrze przyjęty przez opinię publiczną. Doczekał się nawet swojej kontynuacji i własnej strony w serwisie IMDB.



Z gwiazd sportu skorzystało z kolei katarskie linie lotnicze. Humorystyczny film przedstawiający legendy futbolu z przeszłości i teraźniejszości dostarcza ważnych informacji na temat bezpieczeństwa przy pomocy Roberta Lewandowskiego, który prezentował, jak dobrze założyć kamizelkę bezpieczeństwa, Neymara Jr czy emerytowanego już Cafu.



LOT i kultura elitarna

Polskie Linie Lotnicze LOT, tworząc nowe safety video, obrały inny kurs. Przewoźnik postanowił skorzystać z dziedzictwa kulturowego i zaprezentować zasady bezpieczeństwa, poprzez równoczesną prezentację historii polskiego malarstwa. Nowy film prezentujący zasady bezpieczeństwa na pokładzie Dreamlinerów narodowego przewoźnika został nagrany w Galerii Sztuki XIX Wieku. Będzie pokazywany pasażerom boeingów 787-8 i -9 narodowego przewoźnika znad Wisły od 1 stycznia 2024 roku.

Akcja filmowej instrukcji dla pasażerów toczy się w Galerii Sztuki XIX Wieku, wśród arcydzieł polskiego malarstwa, ale też wybranych prac twórców francuskich, niemieckich, holenderskich, austriackich i fińskich. Materiał został zrealizowany w nowoczesny, storytellingowy sposób. Biorą w nim udział obrazy Jana Matejki, Olgi Boznańskiej, Jacka Malczewskiego czy Józefa Mehoffera.

Nieoczekiwana forma przekazywania instrukcji bezpieczeństwa z pomocą muzealnych wnętrz i dzieł sztuki ma za zadanie utrzymać uwagę widza tuż przed podróżą i stanowić jeden z ważnych elementów doświadczenia marki. Lektorem przedstartowej instrukcji bezpieczeństwa pozostaje dobrze znana pasażerom Polskich Linii Lotniczych LOT Krystyna Czubówna.



Bezpieczeństwo najważniejsze!

W 2015 roku, po emisji safety video nawiązującego do „Władcy Pierścieni”, przeprowadzono badanie, z którego wynika, że im większa wartość rozrywkowa, tym gorsza jest komunikacja zasad bezpieczeństwa, które są najważniejsze i to one powinny być protagonistami danego filmu. Choć film Air New Zealand można uznać za epicki, jest to prawdopodobnie doskonały przykład tego, jak przesłanie dotyczące zasad bezpieczeństwa zostało przykryte przez fabułę. A dobre zaznajomienie się pasażerów z instrukcjami bezpieczeństwa zawsze powinno być najważniejsze.