Przeprowadzone przez Europejskie Stowarzyszenie Kokpitowego dochodzenie ujawniło, że podczas lotów samolotami w ramach umów wet-leasingu dochodzi do łamania praw pracowniczych. Małe linie świadczące takie usługi mają zatrudniać pracowników na wątpliwych prawnie umowach samozatrudnienia. Ustalenia są alarmujące i zostaną przekazane krajowym inspekcjom pracy i regulatorom lotnictwa oraz Europejskiemu Urzędowi ds. Pracy w Bratysławie w celu przeprowadzenia kompleksowego dochodzenia.
Mokry leasing (ang. wet-leasing) z załogą, znany również jako leasing ACMI (Aircraft, Crew, Maintenance, and Insurance), stał się powszechnie stosowaną w branży lotniczej praktyką, w której linie lotnicze leasingują samoloty i towarzyszące im załogi od innych przewoźników. Chociaż ta praktyka jest legalna, opinie pasażerów wskazują na niezadowolenie z doświadczenia związanego z lataniem starszymi samolotami i brakiem kontroli nad samolotami realizującymi danymi lot. Co zaskakuje, rosną obawy dotyczące potencjalnych naruszeń prawa pracy w ramach leasingu z załogą.
– Patrząc na mapę Europy i leasing z załogą, możemy zaobserwować wyraźne wzorce i podobieństwa. Profil „typowego dostawcy ACMI” pozostaje dość spójny – małe linie lotnicze zarejestrowane w kraju Europy Wschodniej, zatrudniające członków załogi na niepewnych umowach samozatrudnienia. Jednak pod powierzchnią legalności odkrywamy wątpliwe i niejednoznaczne ustalenia. Naszym zdaniem wymagają one dokładnego zbadania przez odpowiednie organy – powiedział prezes Europejskiego Stowarzyszenia Kokpitowego (ECA), Otjan de Bruijn.
Kompleksowa analiza operacji leasingu z załogą w Europie w okresie letnim ujawniła powszechną praktykę wśród większości dostawców takich usług. Piloci i personel pokładowy są zatrudniani na podstawie umów o samozatrudnieniu, aby obniżone zostały koszty pracy i pracodawca nie musiał płacić składek na ubezpieczenia społeczne swoich pracowników. Należy zauważyć, że samozatrudnienie pilotów jest często uznawane za fikcyjne, a wiele dowodów wskazuje na to, że zatrudnianie samozatrudnionych członków załogi jest niezgodne z prawem pracy. – Niektóre operacje leasingu z załogą w Europie wymagają dokładnego zbadania przez odpowiednie władze – wskazał de Bruijn.
Ponadto, badanie przeprowadzone w 2023 r. przez podgrupę ekspertów UE ds. spraw socjalnych dotyczących załóg samolotów wykazało, że piloci stale pracujący poza bazą macierzystą powinni być uznawani za pracowników delegowanych. Niepokojące jest jednak to, że mniej niż jedna trzecia państw członkowskich egzekwuje obecnie przepisy dotyczące delegowania załóg samolotów z powodu różnych przeszkód. Jak wskazuje stowarzyszenie problemem jest brak świadomości co do zakresu usług zagranicznych załóg statków powietrznych operujących w danym kraju, czy praktyczne trudności w weryfikacji dokumentacji załóg oraz brak współpracy między państwami członkowskimi.
Ponadto znaczna część załóg samolotów jest zatrudniana za pośrednictwem pośredników z państw trzecich, którzy nie są zarejestrowani jako agencje pracy tymczasowej w żadnym państwie na terenie Unii Europejskiej. Okoliczności te potencjalnie wiążą się z nielegalnymi praktykami „wypożyczania” pracowników i mogą stanowić znaczne naruszenia praw w krajach przyjmujących.
Dokładniejsze dochodzenie pomoże wyjaśnić, czy dochodzi do nadużyć minimalnych praw załóg lotniczych w odniesieniu do norm przyjmującego państwa członkowskiego. Sprawdzone mają zostać następujące kwestie: okres odpoczynku, coroczny urlop, wypłacane dodatki lub zwroty ponoszonych kosztów. – Chcemy wezwać linie lotnicze korzystające z wet-leasingu, aby były bardzo ostrożne przy wyborze dostawców. Powinni szczególnie uważać na warunki zatrudnienia wypożyczanej załogi, ponieważ wszelkie naruszenia mogą mieć wpływ również na nich jako przewoźników wynajmujących – podkreśla Ignacio Plaza, zastępca sekretarza generalnego ECA.
– Wzywamy inspekcje pracy państw członkowskich do przeprowadzenia kontroli w celu sprawdzenia zgodności umów ACMI z prawem socjalnym i prawem pracy. Ponadto zachęcamy Europejski Urząd ds. Pracy do koordynowania takich kontroli między państwami członkowskimi – dodał Plaza.
Zapisz
się do newslettera:
