Partner serwisu
Prawo i polityka

NIK: Budowa CPK jest już opóźniona. Obawy o finansowanie i wzrost kosztów

Dalej Wstecz
Data publikacji:
13-01-2022
Tagi geolokalizacji:
Źródło:
Najwyższa Izba Kontroli/Rynek Lotniczy

Podziel się ze znajomymi:

PRAWO I POLITYKA
NIK: Budowa CPK jest już opóźniona. Obawy o finansowanie i wzrost kosztów
fot. CPK
Największa obecnie rządowa inwestycja w Polsce czyli budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego już na starcie ma opóźnienie - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli.

W ocenie NIK niezbędne jest niezwłoczne przeprowadzenie rzetelnej analizy kosztów i korzyści, zarówno tych ekonomicznych, jak i społecznych, jakie ma przynieść budowa Portu Solidarność. Szczególnie w sytuacji załamania na rynku lotów pasażerskich z powodu pandemii.

Podstawowym celem kontroli NIK było zbadanie czy stan przygotowania do budowy pokrywa się z założeniami. Koncepcja CPK była zgodna z celami polityk i strategii rządowych, formułowanych od 2007 roku i opierała się na zweryfikowanych i zaktualizowanych analizach wykonanych w latach wcześniejszych, przewidując podział inwestycji na trzy zasadnicze komponenty: lotniskowy, drogowy i kolejowy.

Ogólnikowy charakter realizacji harmonogramu

Z ustaleń kontroli NIK wynika, że w koncepcji CPK nie przedstawiono pełnego uzasadnienia biznesowego, w tym m.in. wyliczeń finansowych spodziewanych korzyści. Harmonogram realizacji CPK miał ogólnikowy charakter i wskazywał niemożliwe do dotrzymania terminy realizacji poszczególnych zadań. W wyniku nierzetelnego planowania etapu przygotowawczego poszczególne zadania zostały zrealizowane z opóźnieniem, sięgającym nawet 2,5 roku, w stosunku do przyjętych założeń.

NIK zwraca uwagę, że przedłużające się prace nad projektem programu wieloletniego dotyczyły jedynie lat 2020-2023. Spółkę Celową, powołaną na podstawie ustawy o CPK do realizacji koncepcji Portu Solidarność, wyposażono w środki finansowe w wysokości 310 mln zł, a środki na finansowanie realizacji ustawowych zadań CPK do końca 2023 roku zostały określone na poziomie 9,23 mld zł. Mają one pochodzić z emisji skarbowych papierów wartościowych i zostaną wniesione przez Skarb Państwa na podwyższenie kapitału zakładowego spółki CPK.

W ramach przygotowania do budowy lotniska nie sporządzono dotychczas studium wykonalności dla całego programu CPK, które określiłoby warunki jego realizacji niezbędne dla osiągnięcia zakładanych celów, oraz kompleksowego planu finansowego dla pełnego okresu inwestycji. Według NIK nie było wiadomo jakie będą źródła finansowania wszystkich przedsięwzięć związanych z budową Portu Solidarność. Od 2023 roku planowane jest długoterminowe finansowanie dłużne. To wymaga precyzyjnego określenia potrzeb inwestycji oraz wynegocjowania warunków tego rodzaju finansowania.

Koszty komponentu lotniczego oszacowano w koncepcji CPK na 16-19 mld zł, komponentu kolejowego na 8-9 mld zł oraz komponentu drogowego na 1,7 mld zł. Łączny koszt przedsięwzięcia oszacowano na kwotę 34,9 mld zł. Łączne koszty rozbudowy krajowej sieci kolejowej o nowe odcinki związane z budową infrastruktury dla systemu opartego o CPK przewidziane na lata 2020-2030 wynosić będą 35-40 mld zł.

Inflacja i wzrost kosztów pracy zagrożeniem inwestycji

Szacunek kosztów (w oparciu o poziom cen z 2017 roku) został wykonany na podstawie szacowania kosztów wynikających ze studium wykonalności kolei dużych prędkości "Y" oraz benchmarku kosztów analogicznych budowli dworcowych. Przy obecnej inflacji i wzroście kosztów pracy, a także cen materiałów budowalnych, szacunkowe koszty rozbudowy krajowej sieci kolejowej mogą już być nieaktualne.

Dwie najistotniejsze inwestycje, jakimi są budowa linii kolejowej nr 85 na odc. Warszawa Zachodnia - CPK - Łódź Niciarniana oraz budowa węzła kolejowego CPK – mają zapewnić dostęp lotniska do Centralnej Magistrali Kolejowej. Do dnia zakończenia kontroli nie został utworzony podprogram odpowiadający komponentowi drogowemu, a wszystkie inwestycje dotyczące sieci drogowej, związane z budową CPK, są realizowane samodzielnie przez GDDKiA.

Za wartości krytyczne dla opłacalności komponentu lotniczego uznano ruch na poziomie 24,3 mln pasażerów rocznie w 2030 roku oraz nakłady inwestycyjne nominalnie 46 mld zł. Spółka CPK podpisała umowę na doradztwo strategiczne oraz podjęła działania w celu wyboru wykonawcy tzw. master planu. Do dnia 15 stycznia 2021 roku nie posiadała jednak wykazu działek zlokalizowanych na obszarze niezbędnym do budowy lotniska.

Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” rozpoczęło dostosowanie Lotniska Chopina oraz Lotniska Radom do uwarunkowań wynikających z koncepcji CPK. Nie została jednak zaktualizowana strategia PPL, ani Plan Generalny Lotniska Chopina ze względu na brak decyzji właścicielskich odnośnie zakresu działania Lotniska Chopina po uruchomieniu Portu Solidarność.

Jak ujawnił NIK dotychczasowe nakłady na CPK (do końca 2020 roku) wyniosły ok. 96,5 mln zł. Wydatkami związanymi z całym programem są także kwota przeznaczona przez PPL na zakup lotniska w Radomiu (12,7 mln zł) oraz nakłady PPL na inwestycję na Lotnisku Radom (214 mln zł). Do końca 2021 roku spółka planowała zwiększyć zatrudnienie do 587 osób. Wskazano, że realizacja powyższego planu oznaczałaby ponad dwukrotne zwiększenie zatrudnienia w komórkach merytorycznych, przy równoczesnych planach zlecania licznych prac i usług podmiotom zewnętrznym.

NIK identyfikuje ryzyka i wnioskuje o analizy

Stwierdzone nieprawidłowości w budowie CPK, ze względu na wczesny etap inwestycji, nie wywołały dotychczas negatywnych skutków. NIK zidentyfikowała jednak ryzyka i zagrożenia związane z realizacją inwestycji. Są nimi:
  • ryzyko niezapewnienia finansowania w przyszłości części przedsięwzięć zaplanowanych w dalszych etapach inwestycji
  • ryzyko nieuzasadnionego wzrostu kosztów finansowania zadań w zakresie zarządzania projektami
  • wysokie prawdopodobieństwo nieukończenia budowy w wyznaczonym w koncepcji CPK terminie, czyli do końca 2027 roku.

    NIK zawnioskowała również do rządowego pełnomocnika ds. CPK o:
  • opracowanie analiz wykonalności poszczególnych projektów lub podprogramów oraz wypracowanie harmonogramu realizacji Programu CPK, zapewniające ich zharmonizowanie, z uwzględnieniem wszystkich zidentyfikowanych ryzyk;
  • ustalenie pełnego planu finansowania Programu CPK, ze wskazaniem niezbędnych nakładów oraz źródeł pozyskania środków finansowych;
  • wypracowanie planu działalności Lotniska Chopina oraz strategii rozwoju PPL w okresie po oddaniu do użytku CPK, w celu przygotowania operacji ewentualnego przeniesienia ruchu lotniczego oraz kontynuowania działalności PPL w warunkach rynkowej konkurencji.
  • Tagi geolokalizacji:

    Podziel się z innymi:

    Pozostałe z wątku:

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    Biznes i przemysł

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    inf. pras. 15 września 2023

    ULC: Powrót do kontroli paszportowych może zniechęcić pasażerów

    Pasażer i linie lotnicze

    CPK: Przede wszystkim elastyczność. Pojawiły się nowe rynki

    Infrastruktura i lotniska

    Zobacz również:

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    Biznes i przemysł

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    inf. pras. 15 września 2023

    CPK: Tysiąc hektarów kupionych pod budowę lotniska

    Infrastruktura i lotniska

    CPK bez ułatwienia w lotach do USA

    Infrastruktura i lotniska

    CPK bez ułatwienia w lotach do USA

    Mateusz Kieruzal 04 września 2023

    Pozostałe z wątku:

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    Biznes i przemysł

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    inf. pras. 15 września 2023

    ULC: Powrót do kontroli paszportowych może zniechęcić pasażerów

    Pasażer i linie lotnicze

    CPK: Przede wszystkim elastyczność. Pojawiły się nowe rynki

    Infrastruktura i lotniska

    Zobacz również:

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    Biznes i przemysł

    O kolei po kolei, czyli CPK podczas Trako 2023

    inf. pras. 15 września 2023

    CPK: Tysiąc hektarów kupionych pod budowę lotniska

    Infrastruktura i lotniska

    CPK bez ułatwienia w lotach do USA

    Infrastruktura i lotniska

    CPK bez ułatwienia w lotach do USA

    Mateusz Kieruzal 04 września 2023

    Kongresy
    Konferencje
    SZKOLENIE ON-LINE
    Śledź nasze wiadomości:
    Zapisz się do newslettera:
    Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
    • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
    • przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
    Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa oraz ich poprawiania.
    Współpraca:
    Rynek Kolejowy
    Transport Publiczny
    Rynek Infrastruktury
    TOR Konferencje
    ZDG TOR
    ZDG TOR
    © ZDG TOR Sp. z o.o. | Powered by BM5