PKP i LOT ze wspólną ofertą do Zakopanego

„Często bywa powtarzana opinia, że lotnictwo stanowi konkurencję dla kolei, że w miarę swego rozwoju będzie ono konkurentem coraz groźniejszym. Zdanie tego rodzaju jest z gruntu fałszywe. Z jednej stromy bowiem samolot doby dzisiejszej ze względu na swoją szczupłą pojemność nie może konkurować z koleją pod względem masowego przewozu, z drugiej zaś koleje z natury rzeczy nie mogą konkurować z samolotem pod względem szybkości przewozu na odleglejszych szlakach. Taki stan jest dzisiaj, a co przyniesie nam dzień jutrzejszy, trudno przewidzieć” – pisał w magazynie „Lot i Obrona Przeciwlotniczo-Gazowa Polski” z 1935 autor podpisany inicjałami JW.

Lotnictwo i kolej powinny współpracować

My już wiemy, że dzień jutrzejszy przyniósł wprawdzie ogromny spadek cen biletów oraz charakteru podróży lotniczych, a także dał nam koleje dużych prędkości. Dyskusji o konkurencji pomiędzy pociągiem, a samolotem to jednak nie zamknęło. Wspólne oferty się pojawiają, ale nie są czym powszechnym i standardowym. Nie są też czymś zupełnie nowym – w końcu na jednym bilecie już w latach 30. Mogliśmy dostać się z Warszawy do Zakopanego.

W magazynie sprzed ponad 90 lat możemy przeczytać, że jeśli chodzi o różne środki transportu to nie należy raczej mówić o konkurencji, ale ich specjalizacji w realizacji poszczególnych rodzajów zadań. „Podczas gdy komunikacja lądowa jest i pozostanie zapewne jeszcze przez długi czas, bezkonkurencyjnym środkiem lokomocji między dwoma ośrodkami stosunkowo blisko od siebie położonemi (o kilkaset kilometrów) (…) jeżeli będzie się rozchodziło o transport nie wymagający pośpiechu — to komunikacja lotnicza obejmuje wyłączność przewozu na dalekich przestrzeniach i na krótkich wówczas, kiedy szybkość transportu będzie odgrywała ważną rolę” – pisze autor i podkreśla, że trzeba mówić o współpracy i wzajemnym uzupełnianiu się.

W tekście możemy przeczytać, że za granicą od dawna wykorzystywane są już „kombinowane połączenia samolotowo-okrętowe dla przewozu poczty oraz samolotowo-kolejowe dla przewozu poczty i towarów.

Na jednym bilecie z Warszawy do Zakopanego

Na szczęście pod koniec roku 1934, zapewne wraz z wejściem w życie nowego rozkładu jazdy na kolei, pojawiło się zainicjowane przez Ministerstwo Komunikacji połączenie kombinowane lotniczko-kolejowe na trasach między Warszawą a Zakopanym i Rabką, które skróciło czas podróży z Warszawy do Zakopanego z 10 godz. 27 min. (najszybszy pociąg!) do 4 godz. i 38 minut. „Przykład ten najlepiej dowodzi, jak bardzo jest celowem rozwijanie współpracy lotniczo-lądowej i jak poważne, dzięki niej można osiągać przyśpieszenia w przewozie” – zaznacza autor. Podobne rozwiązanie miało zostać wprowadzone także na trasie z Warszawy do Lwowa (samolot) i dalej do Zaleszczyk (kolej).

„Powracając do eksperymentu wprowadzonego na linji Warszawa – Zakopane podkreślić należy, że to nowe połączenie samolotowo-kolejowe cieszy się ogromnem powodzeniem i wszystkie miejsca zajmowane są na wiele dni naprzód. Połączenie to czynne jest w soboty i w dnie przedświąteczne, przyczem podróż lotniczo-kolejowa z Warszawy do Zakopanego trwa od godz. 13.30 do godz. 18.08, bilet zaś na taką podróż kombinowaną kosztuje zł. 40.—, czyli mniej niż bilet kolejowy II klasy poc. pośp., który kosztuje zł. 42.80” – czytamy w przedwojennym magazynie.

Ciekawa była organizacja samej podróży. Miejscem zbiórki pasażerów nie było stołeczne lotnisko, ale biuro PLL LOT położone przy al. Jerozolimskich 35. Z centrum Warszawy specjalny autobus (w cenie biletu) przewoził podróżnych do portu lotniczego na Okęciu, gdzie czekał gotowy do startu samolot (zapewne PWS-24 lub PWS-24 bis). Po trwającym półtorej godziny locie pasażerowie na lotnisku w Krakowie przesiadali się do autobusy, który przewoził ich na dworzec kolejowym. Tam wsiadali na pokład Luxtorpedy i pędzili do Zakopanego.

Mit Luxtorpedy

Zatrzymajmy się na chwilę przy samej Luxtorpedzie, która przez lata obrosła legendą. W 1936 r. Fablok przygotował wraz z PKP jedną z wyprodukowanych przez siebie Luxtorped do bicia rekordu na trasie z Krakowa do bardzo modnego w międzywojniu Zakopanego. Dzięki specjalnie przygotowanej trasie pomiędzy tatrzańską stolicą a Krakowem udało się przejechać w czasie 2 godzin i 18 minut, co przez wiele dziesięcioleci było niepobitym rekordem – dopiero w tym roku rozkładowy czas przejazdu pociągiem PKP Intercity osiągnął 2 godz. i 17 min. W ruchu rozkładowym Luxtorpedy jeździły wolniej, bo odcinek między miastami przemierzały, w zależności od rozkładu, w ok. 2 godziny 43 minuty.

Bilety na ten pociąg były drogie i mogły kosztować nawet ponad 100 zł. W tym kontekście bilet na połączenie lotniczo-kolejowe wydaje się bardzo atrakcyjną ofertą. Niestety nie mieliśmy jak dokładnie sprawdzić dokładnych cenników. Jest jednak pewne, że podróż z Warszawy do Zakopanego dla większości Polaków była ogromnym wydatkiem. W drugiej połowie lat 30. robotnik zarabiał przeciętnie ok. 100 zł miesięcznie, zaś robotnik rolny ok. 36 zł. Takie stawki dotyczyły mężczyzn, a dla kobiet były nawet o połowę niższe. W administracji publicznej oraz w szkolnictwie przeciętne wynagrodzenie oscylowało w granicach 200,00 zł.