Jak PAŻP współpracuje z wojskiem i SOP?

Współpraca z SOP i loty o statusie HEAD

Podpisane 25 lipca 2019 roku przez prezesa PAŻP Janusza Janiszewskiego oraz komendanta SOP mjr Pawła Olszewskiego porozumienie o współpracy operacyjnej określa zasady wymiany informacji o zdarzeniach mających wpływ na płynność i bezpieczeństwo wykonywania operacji lotniczych statków powietrznych o statusie HEAD.

– Podpisane niedawno porozumienie ze Służbą Ochrony Państwa jest zarazem jednym z dokumentów, które regulują współpracę PAŻP ze służbami zapewniającymi bezpieczeństwo i porządek publiczny w naszym kraju. Organizujemy wspólne szkolenia podnoszące świadomość operacyjną i korzystamy z wzajemnych doświadczeń, a na co dzień przekazujemy wiedzę niezbędną do planowania i prowadzenia działań z wykorzystaniem statków powietrznych. Jako PAŻP umożliwiamy i pomagamy różnym służbom w realizacji lotniczych działań operacyjnych. Obok SOP zapewniającej bezpieczeństwo najważniejszym osobom w państwie mam tu na myśli takie formacje jak Straż Graniczna czy Policja, które codziennie realizują operacje powietrzne także we wspólnej przestrzeni powietrznej, co wymaga stosownych uzgodnień i procedur, a przede wszystkim koordynacji i bliskiej współpracy – wyjaśnia Janusz Janiszewski, p.o. prezesa PAŻP.

Obecnie PAŻP jako instytucja odpowiedzialna za bezpieczeństwo w polskiej przestrzeni powietrznej uczestniczy w rozmowach zainicjowanych przez stronę rządową w zakresie wdrożenia nowych regulacji dotyczących podróży najważniejszych osób w państwie. Jest to efekt medialnych doniesień o wykorzystywaniu rządowego samolotu przez marszałka Marka Kuchcińskiego i jego rodzinę. 

PAŻP i wojsko: Zarządzanie przestrzenią powietrzną

Polska Agencja Żeglugi Powietrznej na wielu poziomach ściśle współpracuje także z siłami zbrojnymi Rzeczpospolitej Polskiej. – Najistotniejszy w tym współdziałaniu pozostają bliskie i wielowątkowe relacje, konieczne dla zapewnienia bezpieczeństwa i komfortu korzystania z przestrzeni powietrznej oraz płynności operacji lotniczych, a także innych działań. Zarówno my, jak i nasi wojskowi partnerzy jesteśmy świadomi, że dla dobra ogólnego komunikacja między nami powinna być jak najlepsza – podkreśla szef PAŻP.

Jedną z płaszczyzn, na której współdziałają PAŻP i siły zbrojne, jest zarządzanie polską przestrzenią powietrzną. Na poziomie długoterminowego planowania strategicznego obydwie strony kontaktują się na odległość, ustalając szczegóły i dochodząc do kompromisu na potrzeby takich przedsięwzięć, jak pokazy lotnicze, szkolenia wojskowe czy inne strefy specjalne, oraz w drugą stronę – gdy to strona cywilna potrzebuje wykorzystać część polskiego nieba na potrzeby np. zawodów szybowcowych.

– Bardziej bieżące decyzje, uzależnione od sytuacji operacyjnej, podejmowane są już w mieszanych zespołach cywilno-wojskowych, pracujących ramię w ramię w salach operacyjnych Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Taki układ usprawnia przepływ informacji i umacnia więzi oraz pozwala uzyskiwać kompromisy w sposób bezkonfliktowy – dodaje Paweł Łukaszewicz, rzecznik prasowy PAŻP.

Kontrola ruchu lotniczego

Drugim polem współpracy jest kontrola ruchu lotniczego. – Musimy pamiętać, że w polskiej przestrzeni powietrznej porusza się zarówno cywilny ruch lotniczy GAT, jak i ruch operacyjny – OAT, zawierający w sobie lotnictwo państwowe i wojskowe Polski i NATO. Zabezpieczeniem operacji wykonywanych przez ruch OAT w ogólnodostępnej przestrzeni powietrznej zajmują się dedykowani, cywilni kontrolerzy, pracujący w sali operacyjnej ACC wraz z innymi służbami ruchu lotniczego – informuje Łukaszewicz.

Kontrolerzy OAT bezpośrednio współpracują z kontrolerami wojskowymi i nawigatorami naprowadzania, zajmującymi się ruchem wojskowym w stosownych strefach. Z drugiej strony, pozostają oni w stałym kontakcie z kontrolerami ruchu GAT. Ta współpraca i koordynacja jest konieczna, by wojskowy i państwowy ruch OAT mógł w sposób bezpieczny poruszać się poza strefami wojskowymi, wplatając się płynnie pomiędzy cywilne operacje lotnicze. Rozdzielenie funkcji GAT i OAT pozwala na zabezpieczenie większej liczby operacji i płynniejszy przepływ ruchu ogólnego.

– Tu także współpraca pomiędzy stroną cywilną a wojskową układa się bardzo dobrze, prowadzone są szkolenia angażujące również nawigatorów wojskowych i pilotów, pozwalające na wymianę doświadczeń. Świadomość, że żyjemy we wspólnej, dostępnej dla każdego przestrzeni, staje się coraz większa – podkreśla szef PAŻP.

Współpraca w zakresie ratownictwa

Myśląc o współpracy na linii PAŻP – wojsko nie możemy też zapomnieć o działalności Cywilno-Wojskowego Ośrodka Koordynacji Poszukiwania i Ratownictwa Lotniczego (ARCC). Jego główny ośrodek koordynacyjny mieści się w siedzibie PAŻP, a na co dzień wykorzystuje środki cywilne, państwowe i wojskowe z całego kraju dla pełnienia służby SAR. Wraz z podośrodkami funkcjonującymi w strukturach Centrum Operacji Powietrznych i Centrum Operacji Morskich realizuje codzienne zadania w zakresie służby poszukiwawczo-ratowniczej zgodnie ze wspólną Instrukcją Operacyjną zatwierdzoną przez Ministra Infrastruktury i Ministra Obrony Narodowej. Warszawski Ośrodek, tworzony po połowie przez personel wojskowy i cywilny, działa ściśle z Dowództwem Operacyjnym Rodzajów Sił Zbrojnych.

– Dobra i bliska współpraca między pracownikami Ośrodka, który w razie wystąpienia zdarzenia lotniczego musi działać błyskawicznie, pozwala na sprawny przepływ informacji i zaoszczędzenie cennego czasu – mówi Janiszewski. Dodaje przy tym, że codzienna praca ARCC – rozumiana jako wspólne starania nie tylko personelu cywilnego i wojskowego pracującego w PAŻP, ale też działającego w ośrodkach i zespołach terenowych, pomaga ratować życie i zdrowie osób poszkodowanych w incydentach lotniczych, ale i w poważnych wypadkach drogowych. – Tu ponownie wszystkie strony rozumieją, że jeśli chodzi o bezpieczeństwo i ratowanie ludzkiego życia, musimy iść ramię w ramię. Współpracę i doświadczenie umacniamy podczas codziennych działań i w czasie licznych szkoleń – zaznacza szef PAŻP.