20 lat zmian w podróżach lotniczych. Jakie są perspektywy na przyszłość?

Coraz szybciej i coraz dalej – najdłuższe dystanse w zasięgu ręki

Na początku lat dwutysięcznych oferta linii lotniczych w Polsce była skierowana głównie do sektora biznesowego, m.in. ze względu na ceny biletów oraz ograniczoną ofertę lotów. Zaczęło się to zmieniać w 2003 roku – wtedy pojawiła się pierwsza tania linia lotnicza Air Polonia, a następnie, w 2004 roku – SkyEurope oraz WizzAir.

Nowe marki zawitały do Polski w tamtym czasie za sprawą liberalizacji rynku przewozów lotniczych. Według raportu UOKiK¹, w wyniku tego liczba pasażerów obsłużonych przez polskie porty lotnicze zwiększyła się prawie trzykrotnie. W 2003 roku było to niewiele ponad 7 mln pasażerów, a w 2008 roku już ponad 20,5 mln, co oznaczało wzrost aż o 190 proc.. Raport wskazuje także na to, że największy przyrost linii lotniczych oferujących swoje usługi spośród wszystkich regionalnych portów lotniczych w Polsce zanotował Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków-Balice. W latach 2003-2008 liczba obsługujących go linii lotniczych wzrosła z 5 do 24.

– Trzeba pamiętać o tym, że ogromny wpływ na rozwój branży turystycznej i to, w jaki sposób dzisiaj podróżujemy wywarły także nowe technologie. Mam jednak na myśli nie tylko systemy zarządzania rezerwacjami lotniczymi, hotelowymi, czy też gromadzenia i przetwarzania dużej ilości różnych innych danych. Komfort podróżowania poprawił także rozwój metod płatności bezgotówkowych, aplikacji wykorzystywanych w podróży, chatbotów czy sztucznej inteligencji – mówi Wojciech Gworek, VP Sabre Polska.

Dziś każdy może kupić bilet, spakować się i w ciągu kilku godzin wyruszyć nawet na drugi koniec świata. Efekty tego są wyraźnie widoczne. W 2000 roku wspomniany port lotniczy w Krakowie obsłużył ponad 500 tys. Pasażerów, a w 2019 roku było to już prawie 8,5 mln osób. Przyczynia się do tego rozwój nie tylko technologii ułatwiających rezerwacje i planowanie podróży, ale także ewolucja rynku lotniczego. Zmniejszają się koszty latania, a tym samym spadają ceny biletów. Rozwój linii lotniczych przekłada się nie tylko na tańsze podróżowanie, ale też na coraz większy zasięg. Jeszcze 20 lat temu wybór połączeń lotniczych był mocno ograniczony, natomiast obecnie ludzie mogą wyruszyć w nawet najbardziej egzotyczne zakątki świata.

Podróżowanie w dobie pandemii koronawirusa

Warto podkreślić, że przyszłe plany podróżnicze Polaków nie zostały do końca przekreślone przez panującą pandemię. Według badania przeprowadzonego przez firmę eSky.pl we współpracy z agencją badawczą Mobile Institute²  aż 77 proc. Polaków nie boi się podróżować w czasie zagrożenia koronawirusem. Nie mają oni również problemów ze zwiększeniem środków bezpieczeństwa m.in. na lotniskach.

– Obecna sytuacja może zaowocować wypracowaniem nowoczesnych rozwiązań, które sprawią, że podróże będą jeszcze wygodniejsze i bezpieczniejsze. Tutaj dużą rolę do odegrania mają nowe technologie. Można było zaobserwować to od razu po wybuchu globalnej pandemii kilka miesięcy temu. Przykładem mogą być prace nad rozpowszechnianiem niezawodnych technologii biometrycznego rozpoznawania twarzy. Dzięki nim można zminimalizować potrzebę fizycznego kontaktu na lotniskach, zwiększając tym samym bezpieczeństwo podróżnych i obsługi. Podobnych rozwiązań w najbliższym czasie będzie jeszcze więcej – prognozuje Wojciech Gworek.

Respondenci biorący udział we wspomnianym wcześniej badaniu eSky.pl³  w kontekście podróży wskazywali również na tęsknotę za odpoczynkiem i relaksem (34 proc.), poznawaniem nowych miejsc, a także obcowaniem z naturą (po 33 proc. wskazań). Nie ulega więc wątpliwości, że gdy tylko będzie to możliwe, Polacy powrócą do zwiedzania najdalszych zakątków świata.

Cały świat dostępny… za pomocą kilku kliknięć

W kwestii dostępności udogodnień oferowanych przez hotele, jedną z najważniejszych technologicznych zmian dla podróżników jest możliwość załatwienia większości spraw za pomocą kilku kliknięć na długo przed planowaną podróżą. Mogą oni nie tylko zapoznać się z ofertą, obejrzeć zdjęcia i przeczytać opis, ale też od razu za wszystko zapłacić. Zauważyć można także nowe trendy w projektowaniu pokojów hotelowych. Nowoczesne hotele dają możliwość personalizacji pomieszczeń chociażby poprzez konfigurację obrazów czy efektów świetlnych, obsługę pokoju gościom ułatwiają Internet rzeczy czy sztuczna inteligencja, a odpowiedni układ pomieszczenia sprawia, że sprzątanie przez obsługę jest jeszcze szybsze. W roku 2000 wyglądało to zgoła inaczej. Loty rezerwowane były telefonicznie, a bilety kupowane dopiero bezpośrednio na lotnisku (bez możliwości np. obserwacji zmian cen za konkretny lot). Do hoteli i kwater trzeba było dzwonić w celu zarezerwowania noclegów, a bilety wstępu do atrakcji musiano kupować dopiero dopiero na miejscu.

Obecnie nie trzeba też polegać jedynie na sloganach reklamowych biura podróży czy hotelu, tak jak to było 20 lat temu. Chociażby dlatego, że można sprawdzić opinie innych podróżników, wpisując zapytanie w wyszukiwarkę internetową lub na portalach typu TripAdvisor. Według TripBarometer (badania nt. trendów podróżniczych, przeprowadzane przez TripAdvisor⁴) już kilka lat temu aż 86 proc. podróżników nie dokonywało rezerwacji noclegów bez sprawdzenia opinii, zaś 89 proc. badanych deklarowało, że przed wyjazdem sprawdza w sieci miejscowe atrakcje i restauracje.

Personalizacja podróży i intensyfikacja doświadczeń

Dzięki możliwości agregowania danych, dostawcy usług turystyczny mogą obecnie maksymalnie personalizować swoją ofertę, wpływając pozytywnie na cały odbiór pobytu w danym miejscu przez podróżującego. Dwie dekady temu przyjeżdżając do hotelu konieczne było zgłoszenie swojego przybycia na recepcji, zameldowanie się i wylegitymowanie. Wszelkie dodatkowe usługi wykupywano natomiast u recepcjonisty. Dowiadywano się o nich także przypadkiem albo ze stosu broszur w pokoju. Dzisiaj formalności na recepcji są sprowadzone do minimum, ponieważ wszystkie dane są podawane podczas rezerwacji online, a klucze hotelowe coraz częściej przyjmują formę kart dostępu, którymi można także płacić za dodatkowe usługi. Co więcej, niektóre sieci hoteli wprowadzają stanowiska do samoobsługowego zameldowania i wymeldowania się. Według analiz naukowców Oxford University⁵  już w 2013 roku zawód recepcjonisty został uznany za jeden z najbardziej podatnych na automatyzację (96 proc. prawdopodobieństwa komputeryzacji).

– Hotele coraz częściej przenoszą się w tryb obsługi online, minimalizując potrzebę osobistego kontaktu z turystą. Ten trend był zauważalny już przed pandemią, a teraz jeszcze bardziej przyspieszył. W odpowiedzi na obecną pandemię zwiększyło się też wykorzystanie robotów w hotelach. Niewątpliwie w najbliższej przyszłości nowe technologie równie mocno, a nawet bardziej niż do tej pory, będą dalej wpływały na branżę turystyczną. Spodziewam się dalszego rozwoju technologii rozszerzonej rzeczywistości, sztucznej inteligencji, internetu rzeczy oraz oczywiście ogromnych ekosystemów big data. Pomogą one chociażby jeszcze lepiej analizować przyszłe zachowania podróżujących konsumentów – ocenia Krzysztof Mecenseffi, director software development w Sabre Polska.

Coraz łatwiejsze stają się także odprawy lotniskowe. Oczywiście wciąż w wielu przypadkach trzeba korzystać z paszportów, jednak technologia stale się rozwija i już dziś zaczyna wykorzystywać dane biometryczne i sztuczną inteligencję. Na niektórych światowych lotniskach już teraz można spotkać się z odprawą bezobsługową, gdzie po przyłożeniu paszportu do skanera, podróżny jest rozpoznawany przez urządzenia pomagające w dotarciu do odpowiedniej bramki. Dalszy rozwój tego typu technologii może pozwolić na całkowite odejście od paszportów, biletów lotniczych czy kontroli. Jednak, póki co, jest to dopiero zew jutra.

***

^{1 Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów Departament Analiz Rynku. WPŁYW LIBERALIZACJI RYNKU POŁĄCZEŃ LOTNICZYCH NA KONKURENCJĘ NA TYM RYNKU (WERSJA JAWNA). Luty 2010. Źródło
2 eSky.pl & Mobile Institute. Badanie eSky.pl: podróze po COVID-19. Źródło
3 eSky.pl & Mobile Institute. Badanie eSky.pl: podróze po COVID-19. Źródło
4 Trip Advisor. TripBarometer 2017/18. Global Report. Źródło
5 C. B. Frey, M. A. Osborne (Oxford University). THE FUTURE OF EMPLOYMENT: HOW SUSCEPTIBLE ARE JOBS TO COMPUTERISATION? Źródło}