Zmiany w przepisach UE. Zniesiono limit 100 ml płynów dla nowych skanerów

Najnowsza decyzja umożliwia w ten sposób bezpieczny przewóz płynów o pojemności do 2 litrów. Ograniczenie to zostało przywrócone w zeszłym roku w wyniku obaw dotyczących działania tej technologii, które obecnie zostały całkowicie rozwiane, umożliwiając ponowną certyfikację urządzeń Smiths Detection przez UE.

Jak poinformował włoski portal Corriere della Sera, Europejska Konferencja Lotnictwa Cywilnego (ECAC) zatwierdziła zaktualizowane rozwiązanie w zakresie wykrywania materiałów wybuchowych, które ostatecznie umożliwi zniesienie zasady 100 ml tam, gdzie jest to możliwe. ECAC zakończyła testy techniczne skanerów Hi-Scan 6040 CTiX CT, wyprodukowanych przez firmę Smiths Detection, które są już zainstalowane na wielu lotniskach w Europie, i jest gotowa zatwierdzić systemy także innych producentów.

- Obecnie żyjemy w zupełnie innym świecie, w którym wyraźnie widać zbieżność zagrożeń geopolitycznych, cybernetycznych i fizycznych. W tym kontekście oczywiste jest, że nasz wieloletni system testowania i certyfikacji sprzętu do ochrony lotnictwa nie spełnia już swojej roli. Nie możemy nadal polegać na systemie opartym zasadniczo na współpracy opartej na dobrej woli między państwami UE, w którym nie ma nawet gwarancji ujednoliconych metodologii testowania, a weryfikacja wyników testów trwa wiecznie. Musimy bezwzględnie być w stanie znacznie szybciej korzystać z innowacji w zakresie technologii bezpieczeństwa. Poza efektywnością operacyjną chodzi tu przede wszystkim o lepszą ochronę obywateli europejskich, a ostatecznie o strategiczny program autonomii UE - apeluje Olivier Jankovec, dyrektor generalny ACI Europe.

Dzięki nowym przepisom Komisja Europejska potwierdziła, że zmiany mogą zostać wprowadzone na lotniskach „w ciągu najbliższych dni”. Przykładowo, zarządca lotnisk w Mediolanie (SEA Group) wydał oświadczenie: „Zgodnie z nowymi regulacjami, płyny, aerozole i żele w pojemnikach o pojemności do 2 litrów mogą być ponownie przewożone w bagażu podręcznym na lotniskach Linate i Malpensa”.

Długie oczekiwanie

Choć wprowadzenie tej technologii było planowane na lato zeszłego roku, obawy dotyczące jej niezawodności spowodowały opóźnienie. We wrześniu 2024 roku Komisja Europejska ponownie wprowadziła zasadę 100 ml, aby „rozwiązać tymczasowy problem techniczny”, którego usunięcie zajęło wiele miesięcy.

Wiele lotnisk posiadało skanery CT już od dłuższego czasu, ale nie mogło znieść limitu 100 ml z powodu przepisów UE. Jednak nie wszystkie porty lotnicze w Europie są wyposażone w tę technologię, gdyż jest ona znacznie droższa niż tradycyjne systemy rentgenowskie. Dla przykładu, lotnisko Heathrow w Londynie (największe w Europie, choć poza UE) wyda aż 1,4 miliarda dolarów na wdrożenie nowych skanerów.

Nowoczesne skanery C3/CT

Na razie skanery C3 zostały wdrożone przez porty lotnicze w kilku europejskich krajach jak Niemcy, Finlandia, Irlandia, Włochy, Litwa, Malta, Niderlandy, Szwecja oraz Wielka Brytania. Lotniska w wielu innych krajach poczyniły jednak inwestycje w tym zakresie i zaplanowały zakupy tego typu skanerów. Podobnie jest w Polsce gdzie o planach zakupu takich urządzeń informowały m.in. stołeczne lotnisko Chopina, Kraków Airport oraz Katowice Airport. Nie będzie jednak obowiązku ich wdrożenia na wszystkich lotniskach UE – decyzja pozostanie w gestii poszczególnych krajów i portów lotniczych. Głównym producentem tego typu skanerów jest amerykańska firma OSI Systems, do której należy m.in. Smiths Detection. Sprzedaje ona urządzenia Rapiscan dla prześwietlania bagaży podręcznych, nadawanych do luku bagażowego oraz frachtu lotniczego. Są to urządzenia RTT® 110 (Real Time Tomography) system wykrywania materiałów wybuchowych do kontroli bagażu rejestrowanego, Orion® 920CT (Computed Tomography) - system kontroli w punktach kontroli osobistej zintegrowany z Rapiscan TRS™ (Tray Return System) do kontroli bagażu podręcznego oraz 935DX - duży system tunelowy do kontroli ładunków lotniczych i palet, a także Hi-Scan 6040 CTiX CT.

Ograniczenie 100 ml - od czego to się zączęło?

Kiedyś pasażerowie mogli wnosić na pokład samolotu płyny o dowolnej objętości. Wykryty w 2006 r. tzw. transatlantycki spisek lotniczy był przygotowaniem terrorystycznym mającym na celu zdetonowanie płynnych materiałów wybuchowych, przewożonych na pokładach samolotów pasażerskich lecących z Wielkiej Brytanii do Stanów Zjednoczonych i Kanady. Podrobione płyny przypominały idealnie te oryginalne. Spisek został wykryty przez brytyjską policję metropolitalną podczas szeroko zakrojonej operacji inwigilacyjnej grupę terrorystów.

Po wykryciu zamachu terrorystycznego władze na całym świecie wprowadziły regulacje ograniczające wielkość wnoszonych na pokład samolotów pojemników z płynami. Implementowana została ogólnoświatowa zasada, która zezwoliła na swobodny przewóz płynów o maksymalnej objętości 100 ml. Zasada ta obowiązuje od tamtej pory, lecz postęp technologiczny pozwala domniemywać, że będzie ona derogowana. Jak dotąd, tylko kilka lotnisk na całym świecie wdrożyło skanery wykorzystujące technologię tomografii komputerowej w celu przeprowadzania kontroli bezpieczeństwa. Londyński miejski port lotniczy City jako pierwszy zniósł zasadę 100 ml. Do połowy 2024 r., w wyniku wydanej przez brytyjski rząd decyzji, praktycznie większość brytyjskich lotnisk miała mieć zainstalowane nowoczesne skanery.