Pierwszy lot Air Albania

Dotychczasowa historia albańskich linii jest bogata jak na tak krótki okres funkcjonowania tego państwa w warunkach gospodarki rynkowej. Z dotychczasowych inicjatyw większość zakończyła się klapą. Czy tak będzie i w tym przypadku? Na razie Air Albania planuje pozyskanie dwóch samolotów i otwarcie nowych kierunków.

Więcej znaków zapytania niż pewników

O Air Albania pierwszy raz rynek lotniczy usłyszał w maju. Od początku niepewne było wiadomo, kto stoi za tym przedsięwzięciem. Wedle najbardziej prawdopodobnego scenariusza pomysł utworzenia linii został wymyślony bądź mocno wsparty przez premiera Albanii Ediego Ramę. Wobec sytuacji ekonomicznej republiki, by tę ideę zrealizować, potrzebna była pomoc z zewnątrz. Zaoferował ją prezydent Turcji Recep Tayyip Erdogan.

To tłumaczy fakt, że czterdzieści dziewięć procent udziałów w spółce posiadają Turkish Airlines. Dwoma pozostałymi właścicielami są rząd albański, poprzez spółkę Albcontrol, oraz firma MDN Investment. Nie wiadomo jednak, ile udziałów mają poszczególni partnerzy. Choć anglojęzyczna Wikipedia podaje, że MDN Investment posiada czterdzieści jeden procent linii a Albcontrol dziesięć, to brak jest źródła pozyskania tych danych. Albańskie media donoszą zaś, że nie powstał żaden oficjalny dokument rządowy dotyczący Air Albania.

Jakby tego wszystkiego było mało, sama MDN Investment powstała na dziewięć dni przed powołaniem linii do życia. W całe przedsięwzięcie miało zostać wsparte stu tysiącami euro przekazanymi przez tajemniczego dobroczyńcę Sinana Idrizila. Miał on też być obecny podczas spotkań premiera Albanii i prezydenta Turcji dotyczących utworzenia nowego przewoźnika.

Tajemnicza i zagmatwana a ledwie kilkumiesięczna historia linii posiadającej jeden samolot rodzi wiele pytań. Pojawiają się wątpliwości, czy przy całej operacji władze Albanii nie złamały układu stowarzyszeniowego z Unią Europejską. W tle pobrzmiewa podejrzenie o ewentualnym udziale w tym wszystkim pieniędzy albańskiej mafii.

Z wiadomości bardziej pewnych i dotykających bezpośrednio lotnictwa, pojawiają się wiadomości o chęci pozyskania przez Air Albania dwóch airbusów A320 oraz otwarciu nowych kierunków lotów do Rzymu, Mediolanu i Londynu. Podać też mogę, że bazą przewoźnika jest lotnisko w Tiranie im. Matki Teresy, które w 2017 roku obsłużyło dwa miliony sześćset trzydzieści tysięcy pasażerów. Dalszych konkretów brak.

Historia nie sprzyja nowej inicjatywie

Poprzedni narodowy przewoźnik działał w Albanii w latach 1991-2011. Początkowo była to prywatna inicjatywa działaczy związanych z odchodzącą władza komunistyczną. Z czasem nowy rząd zaczął przejmować Albanian Airlines i inwestować. We flocie przewoźnika pojawiły się rosyjskie Tu-134, a potem brytyjskie BAe 146. Udało się pozyskać zagranicznych partnerów. Były nimi Tyrolean Airways – austriackie linie regionalne obecnie wchłonięte przez Austrian Airlines, potem kuwejcka spółka, która sprowadziła airbusa A320. Ostatecznie linie współpracowały z turecką firmą, jednak i ta kooperacja nie zakończyła się sukcesem i Albanian Airlines upadły.

Podobny los spotkał niskokosztowe Belle Air, które latały w latach 2005-2013. Tę linię charakteryzowała wysoka dynamika wzrostu. Szybko przewoźnikowi udało się operować na dwudziestu trzech kierunkach obejmujących większość Europy, a także Egipt i Tajlandię. Powstała nawet spółka córka Bella Air Europa. Dziś to już tylko historia.

Do powołania Air Albania na tirańskim lotnisku były obecne samoloty tylko jednej albańskiej linii – Albawings. Operujący od 2016 roku przewoźnik lata obecnie do Włoch i Izraela. W ramach ciekawostki podam, że jeden z Boeingów 737-500 znajdujących się we flocie linii został dostarczony przez pilota Bruce’a Dickinsona, znanego przede wszystkim ze śpiewania w heavymetalowym zespole Iron Maiden.

W sumie Albania od demokratyzacji miała pięć linii lotniczych, które nie wytrzymały próby czasu. Wszystkie upadły z powodów błędów w zarządzaniu i braku stabilnych źródeł finansowania. Warto zauważyć, że Albawings działa ledwie od dwóch lat i trudno powiedzieć czy i ta inicjatywa nie skończy się za chwilę likwidacją.

Jaka przyszłość jest pisana Air Albania? Zabawnie, ale i przytomnie podsumował to redaktor Airlinegeeks Andy Nelson – Lotnisko w Tiranie zostało nazwane na cześć Matki Teresy. Patrząc na najnowszą historię albańskiego rynku lotniczego, boska interwencja może być potrzebna, aby ta inicjatywa odniosła długoterminowy sukces.