Ekspert: Wschód Mazowsza straci na budowie CPK

Co czeka Mazowsze po otwarciu Centralnego Portu Komunikacyjnego? Wszystko zależy od tego, jak dynamicznie będą przebiegały procesy demograficzne w całej Polsce. Ponieważ dzisiaj z tym nie najlepiej, scenariusze są raczej czarne. Bo silny region będzie wysysał zasoby z regionów słabszych.

– Centralny obszar Polski – między Łodzią a Warszawą – na pewno będzie zasysał mieszkańców z innych rejonów. Ten proces przyspieszy po otwarciu CPK – prognozuje profesor Tadeusz Markowski z Uniwersytetu Łódzkiego, przewodniczący Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju w PAN.

Skierniewice otwierają szampana

Budowa Centralnego Portu oznacza gwałtowny rozwój regionu. - Cały układ i sieć osadnicza Polski się zmieni – prognozuje ekspert. Według profesora Warszawa wraz z Łodzią będą rozwijać się w układzie bipolarnym, tworząc jeden układ funkcjonalno – przestrzenny. Skromny, łódzki potencjał w połączeniu z Warszawą da największy potencjał naukowo – badawczy. Budowa CPK będzie w tym procesie odkrywała kluczową rolę.

Centrale położenie w połączeniu z rozwojem sieci kolejowej będzie powodować, że ten obszar stanie się kluczowy dla rozwoju całego kraju. Potencjał demograficzny tego makro regionu to 7-8 milionów mieszkańców.
Na tych procesach skorzystają ośrodki na granicy województwa Łódzkiego i Mazowieckiego. Miasta takie jak Skierniewice, Żyrardów czy Grodzisk Mazowiecki na budowie CPK skorzystają.

Ekspert przewiduje, że teren wokół lotniska zostanie obudowany nową funkcją mieszkaniową, biznesem oraz usługami. To szansa dla samorządów, ale i wyzwanie. Już dziś trzeba zakładać rezerwy strategiczne terenów pod przyszły rozwój lotniska. Tak, by nie trzeba było wyburzać budynków i hamować ekspansji portu. Chodzi o to, by CPK nie skończył tak jak inne lotniska, np. Heathrow, który nie ma już gdzie się rozrastać, bo został wokół „obtoczony” budynkami usługowymi. Z kolei Holendrzy rozważają rozbudowę portu Schiphol na polderach zalewowych, bo miejsca na stałym lądzie już brak. Te problemy trzeba mieć na uwadze już teraz, przygotowując się do startu CPK.

Ratunek w specjalizacji

Ale to, co jest dobrą wiadomością dla jednych, oznacza stratę dla drugich. Nowi przybysze, którzy zasiedlą region między Łodzią a Warszawą, przeprowadzą się z polskich wsi, gdzie wciąż jest duży potencjał przesiedleńczy. Nie ma jednak wątpliwości – duopolis będzie wysysało zasoby ludzkie ze ściany wschodniej. Miasta po drugiej stronie Wisły na porcie tylko stracą.

– To poważne wyzwanie – przekonuje profesor Markowski. Czy jest na to sposób? Inne regiony Mazowsza będą musiały postawić na własne specjalizacje. Na przykład Radom mógłby wybić się na przemyśle zbrojeniowym, który przy okazji będzie stymulował innowacje. – Jeżeli rząd zapowie, że interesuje go wzmocnienie sił zbrojnych i własna produkcja, to stawia się w roli inwestora. Może decydować, gdzie chce realizować inwestycje. Dla Radomia to szansa – wyjaśnia ekspert PAN.

Szansę dla innych miast na Mazowszu profesor Markowski także widzi w polityce specjalizacji regionalnych. - Pytanie tylko, czy dany region wie, na czym polega jego specjalizacja. To powinien odkrywać biznes, a nie prezydent miasta. On nie jest biznesmenem. Samorząd może stymulować przedsiębiorców, dysponować programem wsparcia dla tych, którzy do niego przyjdą. Ale to nie samorząd powinien decydować o tym, co jest mocną stroną danego regionu – dodaje prof. Markowski.