Zbankrutowały jedne z najstarszych linii lotniczych w Azji

Pierwsze podejrzenia o to, że linie lotnicze kończą właśnie działalność pojawiły się w czwartek (12.12.) rano, kiedy to niespodziewanie przestała działać strona internetowa przewoźnika. Wprawdzie przedstawiciele linii przekonywali, że to tylko problem techniczny wymagający pilnej naprawy serwerów, ale pasażerowie i media mieli w pamięci analogiczne zdarzenie poprzedzające bankructwo innych linii lotniczych z Tajwanu, TransAsia w 2016 r. Teorie o rychłym końcu przewoźnika podsycał fakt, iż nieuchwytny był prezes FAT, Zhang Gangwei.

”Sierota jest zbyt słaba, by wzbić się w przestworza”

Pierwsze potwierdzenie przypuszczeń o nieuchronności losu linii lotniczych pojawiło się z… Pekinu. Przedstawiciel tamtejszej organizacji zrzeszającej biura turystyczne poinformował, iż udało mu się skontaktować z niedostępnym prezesem, który miał zostawić notatkę “sierota jest zbyt słaba, by wzbić się w przestworza”. Niedługo po tym, Lu Jirong, rzecznik prasowy przewoźnika poinformował, że z uwagi na pogarszającą się od dawna sytuację finansową linii lotniczych oraz trudności w pozyskaniu funduszy na dalszą działalność, FAT zawiesza wykonywanie wszystkich operacji z dniem 13.12.2019.

Marka z długą historią, lecz niską rozpoznawalnością

Upadek przewoźnika kończy ponad 60-letnią historię marki Far Eastern Air Transport. Linie lotnicze zostały założone w 1957r., początkowo jako przewoźnik czarterowy, a od 1965r. oferujący także połączenia rozkładowe. Przez lata FAT były numerem jeden na rynku krajowych przewozów lotniczych na Tajwanie, międzynarodową działalność rozkładową rozpoczynając dopiero w 1996 r.

Nowe stulecie stało się dla przewoźnika okresem pełnym wyzwań. Od początku 2007r., linie lotnicze przestały sobie radzić z rosnącymi cenami paliw oraz nowo powstałą konkurencją na rynku połączeń krajowych na Tajwanie, koleją dużych prędkości. W 2008 r. najpierw straciły członkostwo w Międzynarodowym Zrzeszeniu Przewoźników Lotniczych (IATA) z uwagi na zaleganie z opłatami, a następnie zbankrutowały w maju tego samego roku.

Linie lotnicze FAT przywrócił do życia w 2011r. ich obecny właściciel i prezes, Zhang Gangwei, magnat branży budowlanej, który liczył na to iż po odbudowie przewoźnika uda mu się go zyskownie sprzedać. Jak się okazuje, siła marki FAT nie była na tyle mocna by przyciągnąć poważnych inwestorów. Zapewne dużą rolę odgrywała w tym niska rozpoznawalność marki, która najbardziej znana jest na rynku krajowym Tajwanu. Za granicą, linie lotnicze pozostawały w centrum uwagi miłośników lotnictwa z uwagi na to, iż były znaczącym operatorem pochodzących z lat 90-tych ubiegłego stulecia samolotów McDonnell Douglas MD-80, modelu, który ma wielu miłośników wśród entuzjastów awiacji.

FAT wini “Mad-Dogi”

Popularne “Mad-Dogi”, czyli samoloty MD-80, które stanowiły o atrakcyjności linii lotniczych FAT w oczach fanów lotnictwa, szczególnie tych z Japonii, dla przewoźnika były rosnącym problemem. Obsługa techniczna floty tych maszyn, których średni wiek wynosił 24 lata, stawała się nie lada wyzwaniem, a fakt, że często samoloty te zamiast wyruszać w trasy wysyłane były do hangarów w celach napraw, przekładał się na liczne odwołania lotów. Rząd Tajwanu systematycznie nakładał kary finansowe na FAT za odwoływanie przeszło 6 proc. lotów z pomniejszych wysp, które pogarszały i tak trudne położenie finansowe linii lotniczych. W ostatnich latach nie najlepszy stan techniczny maszyn doprowadził też do kilku poważnych incydentów lotniczych.

Od lat mówiło się o tym, że przewoźnik odnowi flotę, na co naciskały go władze kraju. Raz pojawiały się informacje, że nowa flota opierać się będzie na boeingach 737-800, innym razem wskazywano airbusy A320neo oraz boeingi 737 MAX 8. Ostatecznie liniom lotniczym udało się pozyskać sześć turbośmigłowych samolotów ATR72-600, które obsługiwały loty krajowe na mniejsze wyspy. Jedna z tych maszyn, o rejestracji B-28066, która do 2017 r. służyła w skandynawskich liniach lotniczych Jettime oraz SAS, przed przekazaniem liniom lotniczym FAT otrzymała nowe malowanie w lakierni przy porcie lotniczym w Bydgoszczy. Zakończeniu dostaw turbośmigłowców w sierpniu tego roku towarzyszyła prezentacja nowych mundurów personelu handlingowego oraz zapewnienia o uzyskaniu przez przewoźnika wysokiej rentowności.

Luka na rynku połączeń

W chwili zakończenia operacji, flota FAT składała się z sześciu samolotów ATR72-600 oraz sześciu samolotów MD-80 (po trzy MD-82 oraz dysponujące większym zasięgiem MD-83, wykorzystywane do obsługi połączeń międzynarodowych). Samoloty były wykorzystywane do obsługi połączeń krajowych, jak również do Chin, Japonii, Korei Południowej, Wietnamu i Kambodży, ogółem 62 tras do 42 kierunków w regionie.

Według tajwańskiej agencji CNA, upadek przewoźnika pokrzyżował plany podróży ponad 3 tys. pasażerów, w tym opozycyjnemu kandydatowi na prezydenta Tajwanu, który na piątek planował spotkanie z wyborcami na wyspie Kinmen. Przewoźnik zatrudniał też ponad 1 tys. pracowników. Zgodnie z lokalnym prawem, zwolnienia grupowe obejmujące ponad 200 pracowników muszą być zgłoszone 60 dni wcześniej w Ministerstwie Pracy. Ponieważ prezes Zhang nie dopełnił tego obowiązku, władze wyspy umieściły go na liście osób, które nie mogą opuszczać kraju. To pogłębia i tak trudną sytuację prezesa, który, zgodnie z doniesieniami mediów, zniknął i pozostaje nieuchwytny od 2 tygodni.

Tajwański urząd lotnictwa cywilnego poprosił linie lotnicze Uni Air oraz Mandarin Airline by w trybie pilnym zwiększyły oferowanie, tak aby przejąć pasażerów linii FAT, szczególnie w zbliżających się okresie wyborów oraz obchodów Chińskiego Nowego Roku. Prawdopodobnie oferowanie tych przewoźników nie wystarczy i do pomocy będą musiały kroczyć także linie lotnicze EVA Air oraz China Airlines, kierując na trasy krajowe większe maszyny.