LPR: Modernizacje i optymalizacja wykorzystania śmigłowców

Lotnicze Pogotowie Ratunkowe to w tej chwili 22 bazy (w tym jedna sezonowa – w Koszalinie), 27 helikopterów i 2 samoloty Piaggio P.180 Avanti. Rok 2016 przyniósł spore zmiany – pojawiły się 4 nowe śmigłowce i otwarto 4 nowe bazy: w Opolu, Sokołowie Podlaskim, Ostrowie Wielkopolskim oraz Gorzowie Wielkopolskim. – Jeśli chodzi o Gorzów Wielkopolski i Opole, tam odnotowujemy ponad 100 wylotów miesięcznie. To bardzo dużo, można z całą pewnością powiedzieć, że te lokalizacje były trafione – mówi Robert Gałązkowski, dyrektor LPR.

Cztery nowe maszyny to Eurocopter (na początku 2014 firma zmieniła nazwę na Airbus Helicopters) EC 135 w wersji P3. Od wersji P2, która stanowi większość floty LPR odróżnia ją wyższa masa startowa, co umożliwia tankowanie większej ilości paliwa, oraz nieco lepsze osiągi. – Oczywiście śmigłowce, których w tej chwili używamy, będą nam służyć jeszcze wiele lat. Wystarczy przypomnieć, że na starych Mi-2 lataliśmy ponad 30 lat – podkreśla dyrektor.

– Chciałbym zamknąć budowę systemu ratownictwa lotniczego w Polsce. Powstaje system wspomagania dowodzenia ratownictwa medycznego poprzez centralizację dyspozytorni. Musimy iść w kierunku optymalizacji wykorzystania śmigłowców. W Niemczech przeciętna baza lata ponad tysiąc razy w roku, podczas gdy my takiego wyniku w ogóle nie osiągnęliśmy. Tam jednak inne jest podejście – lot śmigłowca do zdarzenia nie musi koniecznie oznaczać zabrania pacjenta do szpitala. Lot śmigłowca do zdarzenia to dostarczenie pomocy medycznej. Jeśli lekarz oceni, po dotarciu na miejsce i udzieleniu pomocy, że pacjent nie kwalifikuje się do transportu lotniczego, do szpitala powinna go zawieźć karetka, a helikopter natychmiast odtwarza swoją gotowość. Musimy pracować, by taki model wprowadzić w Polsce. Jest to ważniejsze od spektakularnych akcji, takich jak operacje linowe nad jeziorami. Musimy odpowiedzialnie dysponować siłami i środkami. Nie róbmy niczego na hurra. Chodzi o to, żeby nie pozabijać się przy okazji ratowania – podsumowuje dyrektor.

Najbliższa przyszłość

Powstanie nowych baz i zakup helikopterów w 2016 roku nie oznacza wcale, że nie ma już miejsca na dalszy rozwój. – W naszej ocenie w perspektywie czasu powinny powstać jeszcze 3-4 bazy, a to oznacza zakup przynajmniej 6-7 śmigłowców. Na razie budżet przyznany LPR nie przewiduje jednak tego typu rozszerzania działalności – zaznacza rzeczniczka LPR, Justyna Sochacka.

Jak dodaje pani rzecznik, zmiany nastąpią za to we flocie LPR. – W ramach programu unijnego modernizujemy [do wersji P3 – przyp. MS] 6 śmigłowców, które docelowo będą użytkowane w południowych bazach w rejonach górskich. Przetarg nie jest jeszcze rozstrzygnięty – nie ogłoszono wyników wyboru najkorzystniejszej oferty. Plany zakładają modyfikację 6 śmigłowców, a nie całej floty. Modernizacja całej floty nie jest na razie planowana. Odbiór będzie dotyczył jednego śmigłowca, gdyż jeden będzie modyfikowany "na zewnątrz", pozostałe zostaną zmodyfikowane we własnej organizacji obsługowej, z dostarczonych zestawów. Jeśli w realizacji projektu nie zajdą perturbacje, to ta część modyfikacji floty będzie zakończona w 2018 roku.

Na pytanie o ogłoszony niedawno przetarg na modyfikację 23 śmigłowców do standardu NVIS pani rzecznik odpowiada: – Modyfikacja ta polega na dostosowaniu wyposażenia śmigłowca, szczególnie oświetlenia wewnętrznego i zewnętrznego, ale także pewnych elementów wyposażenia pod kątem odbicia światła, do współpracy z lotniczymi goglami noktowizyjnymi. Konieczne jest również sprawdzenie i ewentualne dostosowanie wyposażenia kokpitu pod kątem braku kolizji z goglami zainstalowanymi na hełmach personelu latającego, operującego w kokpicie. Głównym celem modyfikacji jest zwiększenie bezpieczeństwa wykonywanych lotów nocnych oraz rozszerzenie zakresu procedur operacyjnych, możliwych do wykorzystania podczas wykonywania misji HEMS w nocy.

Nowe wyposażenie przyda się, biorąc pod uwagę plany rozszerzenia dyżurów. – Założeniem jest stworzenie 6 baz całodobowych [w tej chwili przez 24 godziny działają cztery – w Gdańsku, Krakowie, Warszawie i Wrocławiu], a w pozostałych ustalenie stałego dyżuru w godz. 7-20 [obecnie w większości baz działających nominalnie w tych godzinach helikoptery nie startują przed wschodem słońca i później niż 45 minut przed zachodem – oznacza to, że w okresie od jesieni do wiosny faktyczny czas dyżurowania jest poważnie skrócony] – dodaje pani rzecznik.

Pracowity rok 2016

Jak czytamy w podsumowaniu dostępnym na stronie internetowej LPR, w 2016 roku śmigłowce Lotniczego Pogotowia Ratunkowego zrealizowały łącznie 8719 misji. Wśród nich 7522 stanowiły misje HEMS (skrót od: „Helicopter Emergency Medical Service” – loty do wypadków i nagłych zachorowań), a 1197 transporty międzyszpitalne. Samolotowy
Zespół Transportowy w oparciu o dwa samoloty wykonał 435 misji.

Nie zmienia się niestety główny powód wezwań. Od lat ten niechlubny prym wiodą loty do wypadków na drogach (wypadki komunikacyjne z udziałem samochodów, motocykli, rowerów, potrącenia). W ciągu 2016 roku było ich aż 2361, co stanowi ponad 30 % lotów HEMS. Załogi śmigłowców niemniej często były wzywane do nagłych zachorowań (udar – 1098, zawał mięśnia sercowego – 563, zatrzymanie krążenia – 491). 448 pacjentów doznało urazów po upadku z wysokości, 245 – doznało poparzeń ciała, 131 – dopadł ból w klatce piersiowej, a 116 – zostało przygniecionych. Łącznie śmigłowce przetransportowały 6847 pacjentów (w tym 1083 dzieci), a samoloty – 432.

Warto dodać, że powyższe statystyki w skali całego roku dotyczą pracy 17 załóg HEMS, natomiast okresowo ich liczba była większa o sezonową bazę w Koszalinie, cztery dodatkowe załogi na czas Światowych Dni Młodzieży, uruchomienie czterech nowych baz w ciągu niespełna dwóch ostatnich miesięcy 2016 roku.

Najwięcej lotów zrealizowała załoga z bazy HEMS w Szczecinie – 706 misji. Mimo że jest to baza działająca w godzinach 7-20, to przewyższyła liczbą misji nawet bazy całodobowe. Najwięcej pracy miały załogi: – z baz całodobowych: Kraków – 700 misji, Gdańsk – 602 misje, Warszawa – 581 misji; – z baz pracujących w godzinach 7-20: Szczecin – 706 misji, Olsztyn – 609 misji, Białystok – 542 misje; – z baz pracujących od wschodu do zachodu słońca: Kielce – 544 misje, Zielona Góra – 437 misji, Suwałki – 409 misji.

30 lipca był najbardziej pracowitym dniem w roku. Wtedy to ratownicy dyżurni przyjęli łącznie 57 wezwań. Natomiast maksymalna liczba misji jednego dnia dla bazy to 7 (Poznań, Warszawa, Gdańsk, Szczecin). Biorąc pod uwagę fakt, że standardowa misja składa się z trzech startów i trzech lądowań, to taka załoga musiała wykonać podczas dyżuru 42 operacje startów i lądowań.

Łączny nalot, jaki wykonało 27 śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w 2016 roku wyniósł prawie 6140 godzin. Dwa samoloty spędziły w powietrzu prawie 670 godzin. W listopadzie flota śmigłowców LPR przekroczyła liczbę 200 tys. lądowań. Najwięcej, bo ponad 10 tys. lądowań wykonał śmigłowiec o znakach rejestracyjnych SP-HXE.